Nhiều người đã từng thốt lên rằng, có nơi nào trên trái đất này có nhiều nghĩa trang liệt sĩ như ở nước ta; có nơi nào, sự cống hiến, hy sinh của các thương binh, các anh hùng liệt sĩ được trân trọng và tổ chức kỷ niệm, tôn vinh hàng năm cẩn trọng và chu đáo như ở nước Việt Nam ta. Với ba nghìn cây số bờ biển cùng hàng trăm đảo lớn nhỏ, chúng ta đã trải qua, vượt lên bao phen tao loạn, giặc giã với đủ các thế lực hung bạo, lớn nhỏ, xa gần. Có thể nói, lịch sử đã chọn, đã thử thách và trao cho chúng ta vị trí ở nơi đầu sóng ngọn gió. Chúng ta đã vững vàng ở nơi đầu sóng ngọn gió, đã đoàn kết vươn lên. Với một dân tộc khiêm nhường nhưng "Yêu đại nghĩa, ghét hung tàn" đã trở thành đạo lý; với ý chí "Chúng ta thà hy sinh tất cả chứ nhất định không chịu mất nước, nhất định không chịu làm nô lệ" thì "giặc đến nhà đàn bà cũng đánh" là lẽ đương nhiên. Mấy nghìn năm lịch sử dựng nước và giữ nước là tầng tầng những khúc tráng ca. Chúng ta tự hào về những chiến công của cha ông đã đạt tới tầm cao của nghệ thuật quân sự với những địa danh lưu truyền sử sách: Bạch Ðằng Giang, Ải Chi Lăng, ba lần chiến thắng quân Nguyên Mông thì có một lần được lặp lại trận chiến Bạch Ðằng; gò Ðống Ða với "Ngổn ngang xác giặc vùi xương thành gò". Ðến thời đại Hồ Chí Minh, chúng ta có chiến thắng "lừng lẫy năm châu, chấn động địa cầu", có "trận Ðiện Biên Phủ trên không", có 81 ngày đêm mùa hè đỏ lửa để viết nên khúc tráng ca Thành cổ, để òa vui với đại thắng mùa xuân năm 1975, thu non sông về một mối. Nói về sự hào hùng, những chiến công oanh liệt, ta không khỏi nghẹn ngào, nhòa lệ. Vì chân lý "Không có gì quý hơn độc lập, tự do" mà trùng trùng điệp điệp những đoàn quân ra trận, vượt qua mưa bom bão đạn của kẻ thù, chiến đấu "mà lòng phơi phới dậy tương lai". Trong những đoàn quân ấy, bao người đã ngã xuống để đất nước được hoàn toàn độc lập, nhân dân được hoàn toàn tự do; bao người con yêu dấu đã hóa thân mình vào lòng đất quê hương, đã hòa vào hồn thiêng sông núi, khí phách ông cha cùng phù trì cho non nước này vững bền muôn thuở.

Tháng bảy về, muôn triệu trái tim người dân đất Việt cùng hướng về những người con ưu tú của đất nước, cùng lắng lòng tưởng nhớ, tri ân công lao của các anh hùng liệt sĩ, các thương binh, bệnh binh, mẹ Việt Nam anh hùng, những người và gia đình có công với nước... Nhiều hoạt động sâu sắc, thiết thực "Ðền ơn đáp nghĩa" đã được tổ chức với mong muốn phần nào đó làm vơi đi nỗi đau sau chiến tranh, thể hiện rõ nét đạo lý truyền thống "Uống nước nhớ nguồn" của dân tộc, nếp sống nhân văn của người Việt Nam, tất cả sẽ mãi mãi trường tồn cùng dân tộc.

Tháng bảy về. Ðược sống trong hòa bình, độc lập, ấm no, tự do, hạnh phúc, mọi người xúc động tưởng nhớ, tri ân những người con ưu tú đã anh dũng chiến đấu, hy sinh một phần thân thể, hiến dâng trọn đời mình cho Tổ quốc. Những người con ưu tú thân đã hòa vào đất ấm quê hương, hồn đã hòa vào hồn thiêng sông núi mãi mãi được Tổ quốc, nhân dân ghi nhớ, tôn vinh!

Phạm Văn Lục
(Vũ Lăng, Tiền Hải)