Tháng 2 năm 2012, cũng phát hiện một bệnh nhân mới trên địa bàn thành phố. Nhiều quan ngại đã được nêu trong công tác phòng chống phong giai đoạn hiện nay.

Theo đánh giá của ngành y tế, công tác phòng chống phong trong tỉnh vẫn được duy trì triển khai tốt. Màng lưới phòng chống phong của tỉnh khá đồng bộ từ tuyến tỉnh đến tuyến huyện, xã, phường, thị trấn. Là đơn vị chuyên môn đảm nhận thực hiện chương trình, Trung tâm Da liễu có đội ngũ cán bộ đủ năng lực, trình độ chuyên môn khám, phát hiện và điều trị bệnh phong, Trung tâm cũng phân công bác sỹ chỉ đạo tuyến ở 8/8 huyện, thành phố. Tại 8 huyện, thành phố, cán bộ phòng chống Phong được bố trí phù hợp, cả Trung tâmY tế và Bệnh viện Đa khoa huyện đều phân công cán bộ quản lý chương trình. 286 xã, phường trong tỉnh cũng bố trí cán bộ y tế phụ trách phòng chống bệnh phong trên địa bàn. Với việc chủ động xây dựng kế hoạch thực hiện chương trình phòng chống phong của Trung tâm da liễu và sự chỉ đạo của Sở Y tế, công tác phòng chống phong trên địa bàn tỉnh được triển khai tích cực với nhiều hoạt động như nâng cao năng lực khám lồng ghép phát hiện bệnh phong mới tại các cơ sở y tế và trạm y tế xã; tuyên truyền giáo dục sức khoẻ về bệnh phong, khám phát hiện phong tại cộng đồng, quản lý điều trị cho bệnh nhân phong.

Theo báo cáo của Trung tâm Da liễu tỉnh, đến thời điểm hiện tại, tổng số 226 bệnh nhân phong sinh sống tại 130 xã, phường, thị trấn trong đó có 116 bệnh nhân phong tàn tật. 100% bệnh nhân phong đều được đưa vào chương trình giám sát, quản lý và điều trị, 100% bệnh nhân phong được hướng dẫn chăm sóc phòng tránh tàn tật, phục hồi chức năng. Bên cạnh đó, với sự tăng cường phối hợp với các tổ chức trong và ngoài ngành, nhiều hoạt động hỗ trợ, giúp đỡ bệnh nhân phong cũng được thực hiện. Trong năm đã có có 10 bệnh nhân được phẫu thuật phòng tránh tàn tật, 3 bệnh nhân phong được hỗ trợ sửa nhà, nhiều bệnh nhân được hỗ trợ tiền, các trang thiết bị cá nhân phục vụ sinh hoạt. Hoạt động khám, phát hiện bệnh nhân mới được duy trì lồng ghép trong hoạt động khám chữa bệnh hàng ngày tại 100% trạm y tế xã, phường và các bệnh viện đa khoa tuyến huyện đồng thời tổ chức các đợt khám sàng lọc cho các đối tượng có tiếp xúc với bệnh nhân phong và các đối tượng nguy cơ cao.

Trong năm 2011, Trung tâm Da liễu phối hợp với các đơn vị y tế tuyến huyện, thành phố tổ chức khám cho 364 lượt người tiếp xúc với bệnh nhân phong tại các xã, phường, khám 3000 người trong nhóm nguy cơ cao tại các Tây Đô (Hưng Hà), Nam Chính (Tiền Hải). Hoạt động tuyên truyền về bệnh phong trong cộng đồng được thực hiện thông qua việc tuyên truyền trên các phương tiện thông tin đại chúng, truyên truyền trong nhà trường, tuyên truyền trực tiếp bởi cán bộ y tế trong quá trình khám bệnh. Năm 2011, Trung tâm Da liễu đã biên soạn gửi 300 bài tuyên truyền xuống các trạm y tế xã, phường, thị trấn, phối hợp với Đài Phát thanh - Truyền hình tỉnh, đài truyền thanh xã tuyên truyền hơn 3400 lượt, tổ chức 3 lớp tập huấn cho 120 cán bộ y tế, bác sỹ chuyên khoa tuyến tỉnh và huyện; tổ chức 8 lớp tập huấn cho 282 cán bộ y tế xã, phường, thị trấn, tập huấn cho 100 giáo viên các trường phổ thông để tuyên truyền đến học sinh.

Mặc dù các hoạt động vẫn được triển khai thực hiện, song trên thực tế công tác phòng chống phong hiện nay đang gặp một số khó khăn, hạn chế; trong đó tập trung vào hoạt động tuyên truyền và khám phát hiện bệnh nhân mới. Bác sỹ Bùi Huy Thiện, giám đốc Bệnh viện Phong Da liễu Văn môn nhận xét đến nay, nhìn chung thái độ phân biệt kỳ thị của cộng đồng đối với bệnh nhân phong đã được xoá bỏ, tuy nhiên song song với niềm vui này lại nảy sinh một vấn đề mới đó là sự lơ là, chủ quan trong phòng chống phong phát sinh trong tâm lý của người dân. Vẫn tuyên truyền song có lẽ hoạt động tuyên truyền chưa đủ mạnh nên một bộ phận không nhỏ người dân trong cộng đồng (nhất là thế hệ thanh, thiếu niên) hầu như không có khái niệm và chưa có hiểu biết về bệnh phong, đó cũng là ý kiến phản ánh của nhiều cán bộ quản lý y tế tại cơ sở.

Bác sỹ Bùi Trung Dũng, giám đốc Trung tâm Da liễu cho biết mặc dù hàng năm Trung tâm vẫn tổ chức các lớp tập huấn cho cán bộ y tế xã, phường, thị trấn và bác sỹ tuyến huyện phụ trách công tác phòng chống phong, song do đội ngũ cán bộ cơ sở luôn có sự thay đổi nên thực tế tại cơ sở có những thời gian việc giám sát, kiểm soát, phát hiện bệnh bị lơi lỏng. Bên cạnh đó, bệnh phong là bệnh đặc thù, thời gian ủ bệnh lâu (từ 5-10 đến 15 năm), bệnh ít xuất hiện nên việc nhận biết, phát hiện bệnh phong ngay cả với cán bộ y tế cũng là điều khó. Chính vì vậy mà chất lượng khám lồng ghép, phát hiện sớm bệnh nhân phong còn nhiều hạn chế.

Tăng cường tuyên truyền và nâng chất lượng khám, phát hiện phong là những giải pháp trọng tâm trong công tác phòng, chống phong giai đoạn hiện nay. Song tuyên truyền như thế nào để cộng đồng xoá bỏ được mặc cảm sợ hãi, phân biệt, kỳ thị với bệnh nhân phong, nhưng đồng thời luôn có ý thức chủ động phòng chống, tự phát hiện sớm bệnh chính là đòi hỏi đối với công tác tuyên truyền. Bên cạnh đó là việc tăng cường công tác phối hợp giữa y tế các tuyến trong nâng chất lượng khám phát hiện bệnh nhân mới tại cộng đồng.

Để giải quyết các vấn đề trên, chương trình phòng chống phong đã nêu các nhiệm vụ trọng tâm năm 2012 như: Tăng cường tuyên truyền giáo dục sức khoẻ về bệnh phong trên các phương tiện thông tin đại chúng và trong nhà trường, tuyên truyền trực tiếp trong hoạt động khám chữa bệnh tại các cơ sở y tế. Trong công tác khám, phát hiện bệnh tập trung vào nâng cao năng lực quản lý, giám sát, phát hiện bệnh thông qua việc tập huấn thường xuyên cho đội ngũ cán bộ làm công tác phòng chống phong từ tỉnh đến huyện, xã, phường, thị trấn, cho giáo viên trường học. Ngoài việc tăng cường khám lồng ghép tại các trạm y tá và các bệnh viện đa khoa huyện, sẽ tăng cường các đợt khám cho đối tượng nguy cơ cao như các cụm dân cư có bệnh nhân phong, khu vực có bệnh nhân phong mới, người có tiếp xúc với bệnh nhân phong…

       Trần Thu Hương