Mô hình nuôi cầy vòi hương của gia đình anh Đoàn Văn Nghiên, thôn Thượng Cầm, xã Vũ Lạc (thành phố Thái Bình) được đánh giá là một trong những mô hình chăn nuôi hiệu quả với thu nhập đạt trên 100 triệu đồng/năm. Anh Nghiên chia sẻ: Trước khi nuôi các loài ĐVHD, quý hiếm, gia đình tôi phải làm hồ sơ xin phép các cơ quan chức năng, khi mua con giống cũng phải mua ở các cơ sở có giấy phép. Năm 2017, tôi bắt đầu nuôi cầy vòi hương với số lượng 30 con, sau một thời gian thấy hiệu quả kinh tế tôi mở rộng chuồng trại, nhân nuôi từ 50 - 70 con. Tuy nhiên, ảnh hưởng của dịch Covid-19 khiến sức tiêu thụ giảm mạnh, hiện gia đình tôi chỉ nuôi 12 con.

Toàn tỉnh hiện có 20 cơ sở gây nuôi ĐVHD, các loài gây nuôi có rắn, cầy vòi hương, gấu, hươu... Đây được đánh giá là hướng chăn nuôi mới, đem lại hiệu quả kinh tế cao, góp phần giải quyết việc làm cho lao động tại các địa phương; duy trì, tăng số lượng loài ĐVHD, quý hiếm trong tự nhiên. Theo đánh giá, thời gian qua, công tác quản lý ĐVHD và kiểm soát việc nuôi nhốt, buôn bán, tiêu thụ trái phép ĐVHD và các sản phẩm có nguồn gốc từ ĐVHD trên địa bàn tỉnh có những chuyển biến tích cực; hoạt động gây nuôi ĐVHD được quản lý chặt chẽ từ các khâu kiểm tra nguồn gốc đầu vào đến việc cấp phép vận chuyển ra tỉnh ngoài. Các hành vi mua bán, vận chuyển, nuôi nhốt trái phép các loài ĐVHD được phát hiện và xử lý đúng quy định. Ông Phạm Quang Tân, Chi cục trưởng Chi cục Kiểm lâm (Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn) cho biết: Để quản lý hoạt động của các cơ sở gây nuôi ĐVHD, hàng năm, Chi cục Kiểm lâm chỉ đạo hạt kiểm lâm các huyện, thành phố rà soát, cập nhật, theo dõi chặt chẽ tình hình gây nuôi ĐVHD trên địa bàn quản lý; thẩm định hồ sơ nguồn gốc, số lượng, chủng loại ĐVHD, tiêu chuẩn chuồng trại theo quy định để xem xét cấp giấy chứng nhận đăng ký trại nuôi cho các tổ chức, cá nhân. Ngoài việc kiểm tra định kỳ, Chi cục còn tổ chức các đợt thanh tra chuyên ngành đối với các cơ sở gây nuôi ĐVHD và kiên quyết xử lý nghiêm các trường hợp vi phạm. Năm 2019, Chi cục đã cấp 1 giấy chứng nhận gây nuôi sinh sản, nuôi sinh trưởng ĐVHD; tiếp nhận và giao 1 cá thể culi cho Vườn quốc gia Cúc Phương (Ninh Bình). Tuy nhiên, hiện nay hoạt động mua bán, vận chuyển, tiêu thụ các sản phẩm có nguồn gốc từ ĐVHD có nhiều diễn biến phức tạp. Việc sử dụng các sản phẩm có nguồn gốc từ ĐVHD đang làm gia tăng nguy cơ lây lan các loại dịch bệnh nguy hiểm trên người. Thực hiện chỉ đạo của UBND tỉnh, Chi cục Kiểm lâm đã có công văn gửi các cơ sở gây nuôi động vật rừng trên địa bàn tỉnh tăng cường công tác kiểm dịch, khử trùng, hạn chế việc tiếp xúc với ĐVHD và báo cáo kịp thời với Chi cục và các cơ quan chuyên môn về tình hình phát sinh dịch bệnh và lây nhiễm nếu có. Không săn bắt, buôn bán, nuôi nhốt và tiêu thụ trái phép các sản phẩm có nguồn gốc ĐVHD. Đã tổ chức kiểm tra các cơ sở từ ngày 9/3, kiên quyết xử lý nghiêm các hành vi vi phạm trong hoạt động mua bán, vận chuyển, kinh doanh lâm sản nói chung và ĐVHD nói riêng trong khu dân cư và lưu thông qua địa bàn tỉnh.

Thời gian tới, Chi cục Kiểm lâm tiếp tục tăng cường các biện pháp tuyên truyền, phổ biến pháp luật và nâng cao nhận thức cho người dân về việc không săn bắt, buôn bán, nuôi nhốt, tiêu thụ trái phép ĐVHD, các mối nguy cơ lây nhiễm bệnh dịch từ việc tiêu thụ, tiếp xúc với ĐVHD; phối hợp liên ngành, thường xuyên tiến hành thanh tra, kiểm tra các nhà hàng, cơ sở kinh doanh có dấu hiệu vi phạm, ngăn chặn hoạt động buôn bán ĐVHD tại các chợ động vật tự phát và xử lý nghiêm các hành vi buôn bán, vận chuyển, nuôi nhốt trái phép ĐVHD.

Ngân Huyền