Những năm gần đây, khi đời sống của người dân được cải thiện, nhu cầu tiêu dùng gia tăng khiến lượng rác thải sinh hoạt cũng tăng. Cùng với đó là tình trạng xả rác bừa bãi của người dân ra môi trường xung quanh như bờ ao, kênh mương, bãi đất trống đã hình thành nhiều bãi rác tự phát, không bảo đảm vệ sinh môi trường, mất mỹ quan nông thôn. 

Trước thực trạng đó, ngay khi bắt tay xây dựng nông thôn mới, cấp ủy, chính quyền xã Thái Xuyên xác định môi trường là một trong những tiêu chí khó cần tập trung thực hiện song hành với nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội. Vì vậy, xã đã chỉ đạo các ban, ngành, đoàn thể, các thôn tăng cường tuyên truyền, vận động nhân dân tích cực tham gia các hoạt động bảo vệ môi trường trong thôn, xóm. 

Theo ông Vũ Văn Cường, Chủ tịch UBND xã: Thái Xuyên đã huy động sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị, trong đó Hội Liên hiệp Phụ nữ xã được giao vai trò chủ đạo cùng các ban, ngành, thôn, xóm thực hiện tuyên truyền, vận động nhân dân tham gia đóng góp kinh phí để thành lập các tổ thu gom rác thải theo cơ chế tự cân đối thu chi. Duy trì việc ra quân tổng vệ sinh môi trường trong toàn xã vào ngày 24 hàng tháng. Đài Truyền thanh xã thường xuyên tuyên truyền về nếp sống ăn ở vệ sinh, giữ gìn môi trường ngay từ gia đình đến các ngõ xóm. “Mưa dầm thấm lâu”, sau một thời gian thực hiện, bà con đã đồng tình hưởng ứng, góp phần làm thay đổi những thói quen xấu gây ảnh hưởng đến môi trường. Tổ thu gom rác thải có 3 người, định kỳ mỗi tuần hai buổi thu gom rác thải sinh hoạt từ hộ dân vận chuyển đến bãi rác tập trung để xử lý; riêng khu vực chợ Lục do lượng rác phát sinh nhiều nên thu 2 ngày/lần.

Tuy nhiên, do lượng rác thải sinh hoạt phát sinh ngày càng lớn, từ dưới 1 tấn/ngày năm 2010 lên trên 2,5 tấn/ngày năm 2014 nên bãi rác chôn lấp của xã không đáp ứng yêu cầu.

Để khắc phục tình trạng trên, UBND xã Thái Xuyên đã phối hợp với UBND hai xã Thái Tân và Mỹ Lộc tổ chức mô hình liên kết quy hoạch, đầu tư lò đốt rác thải sinh hoạt đặt tại xã Thái Xuyên trên diện tích 1,1ha, công suất từ 700 - 1.000kg rác/giờ, lò đốt mỗi ngày xử lý từ 12 - 15m³ rác thải của cả ba xã. 

Tổ xử lý rác gồm 6 thành viên, làm việc tất cả các ngày trong tuần. Trong đó, 1 thành viên đảm nhận việc quản lý, vận hành lò đốt, các thành viên còn lại làm nhiệm vụ phân loại rác. Từ ngày lò đốt rác đi vào hoạt động, việc bảo đảm vệ sinh môi trường của các xã có nhiều đổi thay đáng kể. 

Ông Vũ Văn Dưỡng, tổ trưởng tổ xử lý rác thải cho biết: Rác thải sau khi được các tổ vệ sinh môi trường của xã vận chuyển về, chúng tôi phân loại và đốt luôn, không để tồn đọng qua ngày. Hiện nay, lò đốt đã bắt đầu xuống cấp, hư hỏng nên thời gian làm việc của chúng tôi nhiều hơn, bắt đầu từ 5 giờ đến 10 giờ và từ 14 giờ đến khi hết rác, có khi đốt đến 21, 22 giờ mới hết rác. 

Bà Nguyễn Thị Nga, thôn Kim Bàng, xã Thái Xuyên cho biết: Tôi thấy địa điểm lò đốt xa khu dân cư nên không bị ô nhiễm môi trường đối với nhân dân. Chúng tôi cũng bảo nhau thực hiện phân loại rác tại hộ, rác hữu cơ để hoai mục tại một góc vườn, sau đó bón cho cây trồng còn rác vô cơ định kỳ tối thứ tư và chủ nhật mang ra vị trí quy định để tổ thu gom rác vận chuyển ra khu xử lý tập trung.

Cũng theo ông Vũ Văn Cường, Chủ tịch UBND xã Thái Xuyên, khu xử lý rác thải sinh hoạt theo công nghệ lò đốt liên xã đã phát huy hiệu quả, phù hợp với thực tiễn địa phương, góp phần tiết kiệm quỹ đất, kinh phí đầu tư xây dựng, cơ bản xử lý triệt để lượng rác thải phát sinh. Tuy nhiên, sau một thời gian đi vào hoạt động lò đốt rác đã xuống cấp, mái che bị hư hỏng, trong thời gian tới ba xã sẽ tổ chức họp bàn thống nhất việc tu sửa, bảo dưỡng lò đốt rác và cải tạo khu xử lý rác thải tập trung, góp phần xử lý triệt để rác thải phát sinh, không để tồn đọng, gây ô nhiễm môi trường và bức xúc trong nhân dân.

Minh Nguyệt