Hội Khuyến học tỉnh thành lập năm 2000. Hơn 20 năm qua, tổ chức hội khuyến học (KH) phát triển vững mạnh gắn liền với xây dựng xã hội học tập và phong trào “3 mạnh, 3 cần”. Đến nay, toàn tỉnh có 713 hội KH cơ sở, 6.218 ban KH dòng họ, lực lượng vũ trang, nhà chùa, nhà thờ, 3.458 chi hội KH với 595.166 hội viên, đạt tỷ lệ 31,3% (tăng 17 lần so với năm 2001), là 1 trong 10 tỉnh có số lượng hội viên cao nhất cả nước. Hội đã tham mưu cấp ủy, chính quyền nhiều chủ trương, giải pháp về xây dựng, phát triển phong trào KH, khuyến tài, học tập suốt đời, xây dựng xã hội học tập.

Thực hiện Quyết định số 281, ngày 20/2/2014 của Thủ tướng Chính phủ về phê duyệt đề án đẩy mạnh phong trào học tập suốt đời trong gia đình, dòng họ, cộng đồng đến năm 2020 và Chỉ thị số 11, ngày 13/4/2007 của Bộ Chính trị về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác khuyến học, khuyến tài, xây dựng xã hội học tập, UBND tỉnh đã thành lập Ban Chỉ đạo xây dựng xã hội học tập. Thái Bình là tỉnh đầu tiên của cả nước có Ban Chỉ đạo xây dựng xã hội học tập và đi vào hoạt động hiệu quả. Đến nay, 100% xã, phường, thị trấn, cơ quan, các huyện, thành phố đã có ban chỉ đạo. Trong phong trào xây dựng gia đình học tập, dòng họ học tập, cộng đồng học tập và đơn vị học tập, từ năm 2015 đến hết năm 2019 toàn tỉnh đã công nhận 445.674 gia đình học tập (bằng 75,7% số hộ), 4.075 dòng họ học tập (bằng 67,5% số dòng họ), 1.750 cộng đồng học tập (bằng 70,1% số thôn, tổ dân phố) và 1.069 đơn vị học tập cấp xã (bằng 82,3% số cơ quan, trường học cấp xã). 267 xã, phường, thị trấn được công nhận đạt “Cộng đồng học tập” cấp xã theo Thông tư số 44 của Bộ Giáo dục và Đào tạo, đạt 93,3%.

Hội đã triển khai thực hiện Kết luận 04 của Ban Thường vụ Tỉnh ủy về xây dựng trung tâm học tập cộng đồng ở các xã, phường, thị trấn. Sau hơn 1 năm triển khai, đến tháng 6/2003 đã hoàn thành ở 100% xã, phường, thị trấn. Các trung tâm hoạt động mạnh mẽ, tạo ra phong trào học tập của người lớn ở các địa phương. Thái Bình đã được Trung ương Hội Khuyến học Việt Nam, Bộ Giáo dục và Đào tạo suy tôn là đơn vị dẫn đầu cả nước, được Chính phủ tặng bằng khen đơn vị dẫn đầu về xây dựng trung tâm học tập cộng đồng. Hàng năm, các trung tâm đã huy động được trên 1,5 triệu lượt người tham gia học tập các chuyên đề. Những năm gần đây, nhiều trung tâm đã tổ chức dạy nghề ngắn hạn cho người dân nhằm phát triển nghề, tăng thu nhập cho gia đình.

Phong trào xây dựng, phát triển quỹ KH và phong trào hỗ trợ trường học đạt được những kết quả ấn tượng. Năm 2005, quỹ KH toàn tỉnh mới đạt 9 tỷ đồng, bình quân đầu người trên 4.500 đồng, đến hết năm 2019 đã đạt trên 154 tỷ đồng, bình quân đầu người 81.500 đồng, gấp hơn 17 lần so với năm 2005 về số quỹ và gần 20 lần về bình quân đầu người. Chỉ tính từ năm 2010 đến nay, bình quân mỗi năm các cấp hội KH trong tỉnh khen thưởng 110.000 suất với số tiền gần 12 tỷ đồng, cấp trên 20.000 suất học bổng với số tiền gần 4 tỷ đồng. Đặc biệt, từ năm 2002 - 2019, Hội Khuyến học tỉnh đã phối hợp với Trường Nhật ngữ Đông Du, Nhật ngữ Minh Việt Thành phố Hồ Chí Minh đào tạo và đưa đi du học Nhật Bản gần 200 học sinh giỏi, tốt nghiệp lớp 12, góp phần đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao cho tỉnh.
Hơn 20 năm qua, các hoạt động của Hội Khuyến học tỉnh luôn bám sát nhiệm vụ chính trị của địa phương, góp phần thực hiện các mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội, quốc phòng, an ninh của địa phương. Các cấp hội đã gắn kết các hoạt động KH, khuyến tài, xây dựng xã hội học tập với các cuộc vận động, các phong trào lớn của đất nước, của địa phương như học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh, tư tưởng Hồ Chí Minh về học tập suốt đời, cuộc vận động xóa đói giảm nghèo, làm giàu cho quê hương, phong trào xây dựng đời sống văn hóa ở khu dân cư, phong trào xây dựng nông thôn mới... Chính vì vậy, cấp ủy, chính quyền, các ban, ngành, đoàn thể luôn trân trọng, ghi nhận; vai trò, vị thế của Hội ngày càng được nâng cao.

Phát huy truyền thống và những kết quả đạt được, thời gian tới, Hội Khuyến học tỉnh tập trung xây dựng chương trình hành động cụ thể hóa các mục tiêu, nhiệm vụ theo tinh thần Nghị quyết Đại hội đại biểu Hội Khuyến học tỉnh lần thứ V gắn với thực hiện Nghị quyết Đại hội đại biểu Đảng bộ tỉnh lần thứ XX, nhiệm kỳ 2020 - 2025. Tiếp tục phát huy vai trò tham mưu, nâng cao chất lượng phong trào KH, khuyến tài, xây dựng xã hội học tập, đáp ứng yêu cầu sự nghiệp cách mạng trong giai đoạn hiện nay.

Đặng Văn Cao
(Thành phố Thái Bình)