Những năm cuối của thập niên 60, mặc dù cuộc kháng chiến chống Mỹ đang diễn ra vô cùng ác liệt nhưng với truyền thống hiếu học, quyết tâm thực hiện lời dạy của Chủ tịch Hồ Chí Minh: “Dù khó khăn đến đâu cũng phải thi đua dạy thật tốt, học thật tốt”, với khát vọng xây dựng đất nước lớn mạnh sau chiến tranh, tỉnh Thái Bình đã có những bước đi cụ thể trong việc phát hiện, bồi dưỡng nhân tài cho đất nước. 

Năm 1968, hệ chuyên Toán chính thức được mở tại Trường cấp III thị xã Thái Bình (nay là Trường THPT Lê Quý Đôn). Trải qua nhiều biến cố, thăng trầm của lịch sử, tháng 9/1988, Trường THPT Chuyên Thái Bình chính thức được thành lập.

Do chiến tranh ác liệt, các lớp chuyên Toán phải tạm dừng và sau đó được mở lại vào năm học 1974 - 1975 tại Trường cấp III Nam Thư Trì (nay là Trường THPT Nguyễn Trãi). Những năm tháng ấy, với sự nỗ lực hết mình của các thầy cô giáo và các em học sinh, đội tuyển học sinh giỏi Toán của Thái Bình không chỉ đạt được những giải đồng đội cao mà em Phạm Ngọc Hòa còn đạt điểm 10,5/10 vì có lời giải xuất sắc. Năm 1984, hệ chuyên Ngữ văn và tiếng Nga được mở đặt tại Trường THPT Lê Quý Đôn. Với sự cố gắng, nỗ lực hết mình, năm học 1987 - 1988, có 12 em trong hai đội tuyển đạt giải học sinh giỏi toàn quốc. Tháng 9/1988, Trường THPT Chuyên Thái Bình chính thức được thành lập và đặt tại ngõ 70, phố Lê Lợi (cơ sở cũ của Ban Tuyển sinh tỉnh). Năm 1993, được sự quan tâm của UBND tỉnh, Trường THPT Chuyên Thái Bình được tiếp nhận cơ sở mới rộng hơn của Ban cơ khí nông nghiệp tỉnh và cơ sở của Công ty xây lắp làm khu nội trú. 

Ngày đầu mới thành lập, cơ sở vật chất còn nhiều khó khăn song với tâm huyết đào tạo, bồi dưỡng nhân tài cho quê hương, các thầy cô giáo và các em học sinh ngày ấy đặc biệt gắn bó, yêu thương và luôn nỗ lực hết mình trên mọi cương vị. Họ xứng đáng là những thế hệ đầu tiên, thế hệ vàng làm nên truyền thống tốt đẹp của Trường THPT Chuyên Thái Bình.

Trải qua 27 năm dạy và học trên cơ sở cũ của Công ty xây lắp, cơ sở vật chất của Trường THPT Chuyên Thái Bình đã xuống cấp, không đáp ứng được yêu cầu ngày một cao của công tác bồi dưỡng học sinh giỏi. Năm 2015, được sự đồng ý của UBND tỉnh, Trường THPT Chuyên Thái Bình chuyển đến địa điểm mới tại 368A - Phan Bá Vành (thành phố Thái Bình). Cơ sở mới hiện nay là tòa nhà 6 tầng, tiếp nhận lại của Trường Đại Học Tân Bình, tuy khang trang hiện đại, nhiều phòng học hơn, nhưng vẫn chưa đạt được tiêu chuẩn chung của Bộ Giáo dục và Đào tạo về trường THPT và còn thiếu rất nhiều hạng mục. 

Về công tác Đảng và các đoàn thể, nhà trường luôn nỗ lực hoàn thành tốt các nhiệm vụ năm học, thường xuyên đổi mới, sáng tạo trong hoạt động mang lại hiệu quả cao. Đảng bộ nhà trường từ hơn 20 đảng viên lúc mới thành lập đến nay đã có 52 đảng viên. Mỗi năm, Đảng bộ nhà trường kết nạp từ 3 - 5 đảng viên mới. Những năm qua, Đảng bộ Trường THPT Chuyên Thái Bình luôn phát huy sức mạnh trong việc đưa chủ trương, đường lối, quan điểm chỉ đạo của Đảng vào việc thực hiện những nhiệm vụ chính trị của nhà trường. 

Nhiều năm liên tục, Đảng bộ Trường THPT Chuyên Thái Bình luôn được đánh giá là đảng bộ trong sạch, vững mạnh của Đảng bộ Khối các cơ quan tỉnh. Các tổ chức Công đoàn, Đoàn Thanh niên được tổ chức và hoạt động theo đúng quy định, điều lệ của Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam, Trung ương Đoàn Thanh niên cộng sản Hồ Chí Minh. Những tổ chức này được kiện toàn và đổi mới theo từng nhiệm kỳ. Dưới sự chỉ đạo của cấp ủy đảng và ban lãnh đạo nhà trường Công đoàn và Đoàn Thanh niên đã hoạt động có hiệu quả, đóng góp lớn vào sự phát triển chung của nhà trường.

Trải qua nhiều giai đoạn, chất lượng đội ngũ nhà giáo của Trường ngày được nâng lên, đặc biệt là chất lượng các thầy cô giáo tham gia dạy đội tuyển. Những năm học gần đây, tổng số cán bộ, giáo viên, nhân viên nhà trường luôn dao động trong khoảng từ 115 - 125, trong đó có 110 người diện biên chế. Đội ngũ cán bộ, giáo viên, nhân viên nhà trường được tuyển chọn từ những giáo viên giỏi của các trường THPT trong tỉnh, từ những sinh viên ưu tú tốt nghiệp các trường đại học trọng điểm về giáo dục, trong đó có nhiều thầy cô giáo là học sinh giỏi của nhà trường, sau khi tốt nghiệp đại học với thành tích cao đã quay trở về mái trường thân yêu để cống hiến. 

Tập thể cán bộ, giáo viên, nhân viên nhà trường không chỉ giỏi chuyên môn, có tinh thần trách nhiệm cao mà còn rất sáng tạo trong thực hiện nhiệm vụ. Hiểu rõ đoàn kết là sức mạnh, nên mỗi thành viên trong Hội đồng giáo dục nhà trường đều luôn có ý thức đoàn kết, gắn bó, hỗ trợ nhau cùng phát triển. Thế hệ trước dìu dắt thế hệ sau, thế hệ sau luôn có ý thức học hỏi, rút kinh nghiệm từ thế hệ trước để thực hiện tốt nhất nhiệm vụ chính trị của nhà trường.

Nhờ sự dìu dắt của các thế hệ nhà giáo, từ mái trường này đã có hơn 120 em học sinh giỏi các bộ môn Toán, Lý, Hóa, Sinh, tiếng Nga được dự tuyển học sinh giỏi quốc tế, nhiều em đã mang vinh quang về cho nhà trường. Hàng năm, nhà trường vinh dự đứng trong tốp 4 và 5 của 200 trường THPT có điểm thi đại học cao nhất, nhiều em trở thành thủ khoa, á khoa của các trường đại học trọng điểm. 

Những thành tích ấy đã được minh chứng bằng rất nhiều bằng khen của Thủ tướng Chính phủ, Bộ Giáo dục và Đào tạo, UBND tỉnh dành cho các thế hệ học sinh Chuyên Thái Bình. Những cống hiến của nhà trường đã được Đảng và Nhà nước ghi nhận bằng những phần thưởng cao quý. Trường liên tục được UBND tỉnh Thái Bình công nhận là tập thể lao động xuất sắc, nhiều lần được tặng cờ thi đua của Thủ tướng Chính phủ, của Bộ Giáo dục và Đào tạo. Đặc biệt, Trường đã được Nhà nước tặng thưởng Huân chương Lao động hạng Ba và Huân chương Lao động hạng Nhì.

Lập thành tích chào mừng 50 năm thành lập hệ chuyên và 30 năm thành lập Trường THPT Chuyên Thái Bình cũng như tiến tới mục tiêu xây dựng một ngôi trường chuẩn trên mọi phương diện, tập thể cán bộ, giáo viên, nhân viên, học sinh Trường THPT Chuyên Thái Bình luôn kiên định mục tiêu đã đề ra và quyết tâm biến mục tiêu thành hiện thực.

NGUYỄN VĂN DŨNG
(Bí thư Đảng bộ, Hiệu trưởng Trường THPT Chuyên Thái Bình)