NHỮNG DI CHỨNG THƯỜNG GẶP

1. Mệt mỏi (chiếm 50% - 90%)

Biểu hiện: Người mệt mỏi, cơ xương khớp giảm lực và đau mỏi không muốn hoạt động, người bả lả nặng nề, chỉ muốn nằm.

2. Di chứng tâm thần kinh đa dạng

Biểu hiện như: Đau đầu, ù tai, chóng mặt, giảm trí nhớ, hay quên, mất tập trung...

3. Di chứng hệ hô hấp bất thường

Biểu hiện: Ho dai dẳng, khó thở hoặc có cảm giác tức ngực, hụt hơi... do phổi tổn thương viêm nhiễm, xơ hóa...

4. Di chứng rối loạn tâm lý

Biểu hiện: Rối loạn giấc ngủ, ngủ ít, ngủ không ngon giấc, lo âu, trầm cảm hoặc cáu gắt...

5. Di chứng tim mạch

Biểu hiện: Có thể đau ngực, hồi hộp hoặc có biểu hiện nhịp tim nhanh...

6. Các di chứng khác có thể gặp

Rụng tóc, viêm da, nổi mề đay, hội chứng ruột kích thích, suy thận, rối loạn chức năng gan...

HẬU COVID-19 CÓ GÂY VÔ SINH KHÔNG?

Nguy cơ vô sinh nam do hậu Covid-19.

Đã có khá nhiều công trình nghiên cứu về vấn đề này. Nghiên cứu gần đây từ Ramasamy và cộng sự đã chỉ ra rằng sau khi nhiễm bệnh, virus SARS-CoV-2 có khả năng cư trú ở dương vật lên đến 9 tháng và khiến cho chức năng của các tế bào nội mô bị rối loạn và làm cho nam giới bị rối loạn cương dương. Cũng trong nghiên cứu này, các chuyên gia nhận thấy dù bị Covid-19 ở mức độ nhẹ thì nam giới vẫn có thể bị rối loạn cương dương.

Tuy nhiên, tình trạng rối loạn cương dương do tổn thương tế bào nội mô ở bệnh nhân bị Covid-19 thực sự do bệnh lý này gây ra hay là do stress tâm lý thì đến nay vẫn còn nhiều tranh cãi. Thực tế là stress ở bệnh nhân Covid-19 cũng có thể làm giảm tiết hormone sinh dục, từ đó làm giảm hứng thú tình dục và rối loạn cương dương.

Một nghiên cứu được thực hiện trên 34 nam giới ở Trung Quốc sau 1 tháng bị bệnh, người ta nhận thấy không có sự hiện diện của virus SARS-CoV-2 ở tinh dịch của những người này. Như vậy, khả năng cao bệnh Covid-19 không lây qua đường tình dục, khi thụ tinh trong ống nghiệm cũng không lây từ bố sang con.

Một số nghiên cứu cũng đã nhận thấy chất lượng tinh trùng ở những người bị Covid-19 có thể bị ảnh hưởng. Bệnh lý này có thể làm suy giảm số lượng và khả năng vận động của tinh trùng trong khoảng 3 - 6 tháng. Tuy nhiên, hiện tượng này cũng có thể xảy ra sau khi nam giới mắc một số bệnh khác do virus.

Như vậy, Covid-19 có gây vô sinh ở nam giới hay không đến nay vẫn là một câu hỏi còn bỏ ngỏ, chưa có kết luận chính xác.
Để phòng tránh hệ lụy do bệnh lý này gây ra với sức khỏe sinh sản, lời khuyên của các bác sĩ chuyên môn là sau khi mắc Covid-19, nam giới nên có chế độ sinh hoạt, nghỉ ngơi, thư giãn, tập luyện và làm việc nhẹ nhàng hợp lý trong thời gian tối thiểu 6 tháng để chất lượng tinh trùng có thời gian được cải thiện và hồi phục.

KHẮC PHỤC DI CHỨNG HẬU COVID-19

1.  Nghỉ - ngủ và làm việc

Sau mắc Covid-19 nên bố trí chế độ nghỉ ngơi hợp lý, có kế hoạch việc làm phù hợp với sức khỏe ở từng giai đoạn 1 tháng, 3 tháng, 6 tháng.

Luôn bảo đảm ngủ đủ từ 6 - 8 tiếng/ ngày đêm.

Không nên làm việc quá sức.

2. Ăn uống

Hậu Covid-19 nên quan tâm tới chế độ ăn uống ngon hơn, mềm và dễ tiêu hơn, bảo đảm đủ chất dinh dưỡng và rau xanh để củng cố nâng cao sức khỏe cho bản thân. Không kiêng khem quá mức.

3. Hậu Covid-19 rất cần duy trì chế độ tập luyện và thư giãn

- Tập thở bụng là rất quan trọng kể cả trong khi mắc bệnh và sau khi bệnh đã lui dần. Tập thở bụng nhằm tăng dưỡng khí, mát xa chống xơ hóa phổi. (Thở bụng: tư thế nằm hoặc ngồi thoải mái, từ từ hít vào qua mũi - đưa khí xuống đẩy phình căng bụng lên - nín thở - rồi từ từ thở ra thật chậm qua miệng, ép lép bụng xuống và thở hết ra. Lặp lại thở như vậy 15 phút mỗi lần, ngày tập thở 2 - 3 lần, sáng và trưa sau khi ngủ dậy, tối trước khi ngủ).

- Tập yoga, thiền, thư giãn là rất cần thiết đối với thời kỳ hậu Covid-19.
Chọn và duy trì các bài tập, thời lượng tập cho phù hợp với sức khỏe ở mỗi giai đoạn. Mệt thì tập nhẹ, tập ít, khỏe hơn thì tập tăng và tập lâu hơn.

Cần làm thường xuyên: Dùng hai bàn tay xoa vào nhau cho ấm lên rồi xoa, vuốt, chà xát, véo, bấm, gãi, gõ lên đầu tóc, hai tai, mũi, miệng, mắt và mặt, cổ, gáy; nếu mát xa cho toàn thân được thì càng tốt. Ngày làm 3 - 4 lần vào lúc mệt mỏi hoặc trước khi đi ngủ và sau ngủ dậy, mỗi lần 10 phút.

4. Dùng thuốc

- Những người có bệnh nền, đang dùng thuốc gì thì vẫn duy trì đều thuốc đó theo chỉ định của bác sĩ chuyên khoa.

- Những bệnh nhân có di chứng nặng của hậu Covid-19 thì phải đi khám điều trị tại bệnh viện.

- Dùng bổ sung thêm các loại thuốc bổ khí, bổ huyết, thực phẩm chức năng bồi bổ sức khỏe như: Đông trùng hạ thảo, Saffron, HT- Strokend và vitamin nhóm A, B, C, D, E...

- Nếu khó ngủ, ngủ ít nên dùng thuốc an thần nhẹ và nên dùng nhóm thuốc đông y sẽ an toàn hơn.
Để đóng góp chung nâng cao sức khỏe cộng đồng, bác sĩ Bùi Vũ Khúc đã bào chế thành công CAO ĐẠI BỔ-TK có tác dụng phòng tai biến, bồi bổ khí huyết, nâng cao thể trạng, tăng cường sức khỏe cho người trung cao tuổi, người sau ốm dậy mệt mỏi, CAO ĐẠI BỔ-TK dùng cũng rất tốt cho người bệnh hậu Covid-19.

Bác sĩ Bùi Vũ Khúc