Ngày 13 tháng 8 năm 1959, chuyến hàng đầu tiên sau 8 ngày đêm từ làng Ho - Quảng Trị đã đi trong rừng sâu "Đi không dấu - nấu không khói - nói không tiếng" giao vũ khí an toàn tại Trà Riệp làm nức lòng quân dân khu 5.

Những năm 60 - 70 ngày ấy với phong trào "3 sẵn sàng" và "Thóc không thiếu một cân - Quân không thiếu một người", Đảng bộ nhân dân Thái Bình đã tiễn lớp lớp những người con yêu ra trận. Đoàn 559 - Binh đoàn Trường Sơn - Đường Hồ Chí Minh có trên 11.700 bộ đội, trên 7.000 thanh niên xung phong (TNXP) và trên 3.000 dân công hỏa tuyến. Trong 9 Sư đoàn, 21 Trung đoàn và 11 Binh trạm (gồm: công binh, bộ binh, vận tải ô tô, pháo binh, giao liên, xăng dầu, thông tin, quân y, chuyên gia, hậu cần, văn hóa nghệ thuật, hành chính...) không đơn vị nào không có những người con Thái Bình.

16 năm anh dũng vượt qua gian khó, ác liệt và cả đói rét, Đoàn 559 Binh đoàn Trường Sơn - Đường Hồ Chí Minh đã làm nên kỳ tích: Đánh 2.500 trận, loại khỏi vòng chiến đấu 18.700 tên địch, bắt sống 1.190 tên. Bắn rơi 2.455 máy bay các loại; Đào san lấp 29 triệu mét khối đất đá (lấp 78.000 hố bom); Phá 14.500 quả bom, 85.000 quả mìn. Mở 5 trục dọc, 21 trục ngang với chiều dài 20.000 km. Làm đường ống xăng dầu vượt qua núi cao, vực thẳm trong chiến tranh với chiều dài: 14.000 km (từ Quảng Bình tới Bình Phước). Làm 11.569 km đường dây bọc thông tin, 4.000 km đường dây trần. Đưa vào chiến trường hơn 2 triệu lượt bộ đội và hơn 1 triệu tấn trang thiết bị, vũ khí...

Đóng góp vào chiến công huyền thoại đó là sự hiến dâng trọn đời cho sự nghiệp giải phóng dân tộc, thống nhất Tổ quốc của hơn 2 vạn người con ưu tú, sống mãi với Trường Sơn, của 32.000 thương binh, hàng chục nghìn bệnh binh và hơn 28.000 đồng chí bộ đội TNXP, dân công hỏa tuyến bị nhiễm chất độc da cam - Điôxin. Trong các đơn vị Anh hùng có nhiều người con của quê hương Thái Bình trực tiếp làm nhiệm vụ ở đó. Riêng TNXP có Đại đội 895 gồm các chiến sĩ huyện Tiền Hải, Kiến Xương, Duyên Hà, Vũ Tiên, Thái Ninh. Đơn vị 87 gồm 600 đồng chí chủ yếu ở Tiên Hưng, Thư Trì. Trong số 47 cá nhân anh hùng, Thái Bình có 7 đồng chí: Vũ Tiến Đề, Hà Văn Tơ, Đinh Công Nhởn, Phạm Văn Sức, Nguyễn Đức Hạnh, Nguyễn Thị Hồng Mùi và Nguyễn Xuân Liên.

Sau ngày giải phóng miền Nam, tại lễ mừng công của Binh đoàn Trường Sơn, Đại tướng Võ Nguyên Giáp đã khẳng định: "Con đường Trường Sơn - con đường Hồ Chí Minh là một công trình vĩ đại, nói lên ý chí nghị lực, tinh thần dũng cảm và sáng tạo phi thường của dân tộc Việt Nam, quyết đem sức người, sức của của hậu phương lớn chi viện cho tiền tuyến lớn. Là một trong những nhân tố chiến lược có ý nghĩa quyết định, đưa cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước đến thắng lợi hoàn toàn".

Thể theo nguyện vọng của anh chị em CCB Trường Sơn và sự hướng dẫn của Ban liên lạc Bộ đội Trường Sơn toàn quốc, tháng 5 năm 1994, Ban liên lạc Bộ đội Trường Sơn tỉnh được thành lập. 19 năm qua, các CCB Trường Sơn và TNXP  dân công hỏa tuyến ở các huyện, thành phố và các đơn vị truyền thống đã duy trì hoạt động ngày càng nền nếp, phát huy truyền thống người chiến sĩ Trường Sơn anh hùng, làm tốt công tác tình nghĩa, đoàn kết giúp đỡ nhau vượt qua khó khăn, chiến thắng bệnh tật, giảm hộ nghèo tích cực lao động sản xuất, tích cực hoạt động tham gia công tác ở địa phương. Từ năm 1999 đến nay, anh em đồng đội giúp nhau được hơn 1 tỷ đồng, thăm hỏi tặng quà lúc yếu đau 1.500 lượt với số tiền 956 triệu đồng, làm được 30 nhà tình nghĩa...

Nhiều đồng chí tích cực tham gia công tác Đảng, chính quyền ở cơ sở, tham gia các đoàn thể, tổ chức xã hội từ cấp xã, cấp huyện, cấp tỉnh. 95% gia đình CCB Trường Sơn đạt gia đình văn hóa và 96% gia đình đạt gia đình hiếu học. Phong trào xây dựng nông thôn mới đã được các cựu chiến binh Trường Sơn cùng toàn dân hưởng ứng tích cực.

Gần 3 tháng qua, hội viên Hội truyền thống Trường Sơn - đường Hồ Chí Minh (hội viên Ban liên lạc Bộ đội Trường Sơn) toàn tỉnh rất phấn khởi được Tỉnh ủy - UBND tỉnh cho phép thành lập Hội truyền thống Trường Sơn - đường Hồ Chí Minh tỉnh. Các tổ chức từ cơ sở Hội đã đẩy mạnh phong trào thi đua lập thành tích chào mừng Đại hội Hội truyền thống Trường Sơn - đường Hồ Chí Minh toàn tỉnh lần thứ nhất, chào mừng 55 năm ngày thành lập Đoàn 559 - Ngày mở đường Hồ Chí Minh (19/5/1959 - 2014). Hội sẽ tích cực góp phần thực hiện thắng lợi nhiệm vụ năm 2013 góp phần xây dựng nông thôn mới, xây dựng quê hương giầu mạnh để xứng đáng với sự tin yêu của toàn Đảng, toàn dân; xứng đáng với truyền thống của Binh đoàn Trường Sơn - đường Hồ Chí Minh anh hùng.

Vũ Hồng Thái

(Chủ tịch lâm thời Hội Truyền thống Trường Sơn - Đường Hồ Chí Minh tỉnh)