Xôi cốm xã Đoan
Tiến sĩ Nguyễn Bảo người làng Dọc (thuộc xã Phú Xuân ngày nay) cách làng Túc một cánh đồng, đã từng mời vua Lê Hiến Tông ăn món canh cua đồng nấu rau cải đập gừng và mang gạo nếp hương xã Đoan về kinh, bày cách cho các bà phi nấu món xôi cốm dâng vua, rất được vua ưa thích.
Lúa nếp đặc biệt này, gieo trồng cấy hái, chăm bón cũng không có gì cầu kỳ, đặc biệt so với các loại lúa nếp thường trồng. Vào khoảng thượng tuần tháng chín âm lịch, lúa gặt được về, tuốt cho thóc ra thóc rơm ra rơm. Thóc xẩy kỹ, cho vào nồi to luộc lên, sôi chừng ba xấp thì vớt ra đem phơi nắng cho săn trở lại. Thóc săn, đem xay, sàng sẩy hết trấu và vỏ tạp.
Hạt gạo không trắng mà xanh xanh vàng vàng màu rơm chưa khô hẳn, mềm mềm, mòng mọng, nhìn đã thấy thích mắt. Gạo nếp này đem rang lên thì được thứ cốm rang, vẩy qua một lần nước âm ấm đem giã cũng thành cốm dẹt. Nhưng làng Túc không chế biến thứ gạo nếp đặc sản của mình ra các loại cốm thường thấy, mà chỉ để làm xôi cốm thơm ngon “không nơi nào có được”.
Cách thức làm món xôi này cũng không khó lắm, ăn nhau ở kinh nghiệm làm sao cho xôi không nát, hoặc không khô quá. Làm 1 kg gạo nếp cốm cho 5 người ăn, trước hết ta đem xẩy thật sạch, nhặt các tạp sạn, không phải đem vo như gạo thường. Dùng một nắm lá gưçng, rửa sạch, giã nát, hòa nước, vắt bỏ bã. Nước lá gừng sau khi lọc đem ngâm gạo độ ba mươi phút là vừa, ngâm quá, xôi sẽ bị nhão.
Gạo ngâm xong, có màu xanh và mùi thơm lá gừng, đổ ra rá cho ráo nước rồi cho vào chõ bắc lên bếp. Nếu không có chõ, thì đổ cả gạo và nước lá gừng vào nồi cơm điện, nấu như cơm thường. Nhớ là nước chỉ cần xăm xắp mặt gạo là được. Mỡ nước, hành hoa, và độ nửa lạng thịt ba chỉ thái hạt lựu, phi thơm xào chín, nêm muối canh mì chính, đợi xôi chín thì đổ cả vào chõ đánh đều lên. Khi đánh, cần nhẹ tay cho hạt xôi không bị nát.
Xôi cốm thơm mùi nếp hương và mùi lá gừng. Màu xôi cốm xanh trông cũng đủ ngon, khi ăn, vị nếp ngòn ngọt, có vị thịt xào ngầy ngậy, càng làm cho chất lượng của xôi tăng lên, ăn một lần là nhớ một đời. Nhiều bà con làng Túc đi làm ăn xa làng xa nước, cứ mỗi độ sang thu đều chung một cảm giác, thấy mùi xôi cốm thoảng trong không gian, thấy nỗi nhớ quê hương kỳ lạ, năm nào cũng lặp đi lặp lại suốt cả mùa heo may.
Tạ Lương
(Số 2 - Ngõ 59 - Lê Lợi - Thành Phố)
Tin cùng chuyên mục
- Cách làm thịt bò sốt tiêu đen thơm ngon, mềm mọng 17.05.2024 | 13:01 PM
- Việt Nam xác lập 6 Kỷ lục thế giới mới về ẩm thực, đặc sản 26.08.2022 | 11:19 AM
- Làm nama chocolate cho lễ tình nhân 10.02.2022 | 08:43 AM
- Cách làm làm bánh hình than tổ ong lạ mắt 19.07.2021 | 09:46 AM
- Cách làm món salad miến cá hồi đậm đà cho bữa trưa 17.07.2021 | 09:22 AM
- 3 công thức đơn giản làm kem cuộn tại nhà 16.07.2021 | 09:58 AM
- Mì xào giòn sốt xì dầu cho bữa sáng 15.07.2021 | 09:29 AM
- Món bánh ngọt làm khó cả đầu bếp chuyên nghiệp 15.07.2021 | 09:30 AM
- Cách bảo quản rau củ tươi lâu và những mẹo nấu ăn hữu ích 14.07.2021 | 08:16 AM
- Cách làm cocktail chanh bạc hà 13.07.2021 | 08:12 AM
Xem tin theo ngày
- Kỳ họp thứ tám, Quốc hội khóa XV: Kết thúc phiên chất vấn và trả lời chất vấn
- Công bố các quyết định của Ban Thường vụ Tỉnh ủy và UBND tỉnh về công tác cán bộ
- UBND tỉnh họp nghe và cho ý kiến một số nội dung quan trọng
- Quốc hội bắt đầu tiến hành phiên chất vấn và trả lời chất vấn
- UBND tỉnh: Nghe báo cáo tiến độ một số công trình, dự án trọng điểm
- Tiếp tục chương trình kỳ họp thứ tám: Quốc hội thảo luận về dự thảo nghị quyết và các dự án luật
- Tiếp tục quan tâm, hướng dẫn thành lập chi hội, tổ hội nông dân nghề nghiệp
- Quốc hội thảo luận về các dự án luật và chủ trương đầu tư chương trình mục tiêu quốc gia phòng, chống ma túy
- Hội nghị Ban Thường vụ Tỉnh ủy
- Thống nhất nội dung, chương trình kỳ họp để giải quyết công việc phát sinh đột xuất và kỳ họp thứ chín, HĐND tỉnh khóa XVII nhiệm kỳ 2021 - 2026