Thực hiện Chương trình Tổng thể cải cách hành chính Nhà nước giai đoạn 2001 – 2010 và định hướng phát triển ngành Tài chính đến năm 2010, Thủ tướng Chính phủ đã có Quyết định số 432/2003/QĐ-TTg ngày 21/04/2003 phê duyệt Báo cáo khả thi Dự án cải cách quản lý tài chính công và giao cho Bộ Tài chính chủ trì, triển khai thực hiện.

Mục tiêu tổng quát của dự án nhằm nâng cao hiệu quả và chất lượng điều hành vĩ mô của các công cụ tài chính công; tăng cường sự gắn kết giữa yêu cầu quản lý ngân sách Nhà nước (NSNN) với việc thực hiện các mục tiêu kinh tế – xã hội; giám sát chặt chẽ quá trình chấp hành dự toán NSNN, nâng cao hiệu quả sử dụng các nguồn lực tài chính công; đổi mới căn bản hệ thống thông tin tài chính thông suốt từ trung ương đến địa phương đầy đủ, chính xác, kịp thời; đảm bảo tính minh bạch trong quản lý tài chính công; tăng cường năng lực quản lý nợ nhà nước; đảm bảo an ninh tài chính trong quá trình phát triển và hội nhập.

Nằm trong khuôn khổ dự án cải cách hành chính công, “Hệ thống thông tin quản lý ngân sách và kho bạc”, gọi tắt là dự án TABMIS (được viết tắt theo tên tiếng Anh là Treasury And Budget Management information System) là cấu phần lớn nhất, quan trọng nhất của Dự án cải cách quản lý tài chính công, cả về phạm vi, thời gian triển khai cũng như tỷ trọng đầu tư.

TABMIS là một hệ thống thông tin quản lý tích hợp, thể hiện tính cải cách cao, được thiết kế theo mô hình kho bạc tham chiếu của Ngân hàng thế giới và Quỹ tiền tệ quốc tế với mục tiêu hướng đến các thông lệ tốt nhất về quản lý tài chính công, đặc biệt là quản lý chi ngân sách, và tiến dần đến kế toán dồn tích nhưng vẫn mang tính kế thừa và phù hợp với bối cảnh và điều kiện cụ thể của Việt Nam.

Về lâu dài, TABMIS sẽ bao trùm toàn bộ các cơ quan quản lý và sử dụng ngân sách, từ trung ương đến địa phương. Trong giai đoạn đầu, dự án TABMIS sẽ triển khai hệ thống thông tin quản lý – kế toán kết nối toàn bộ các cơ quan tài chính, kho bạc nhà nước từ trung ương đến địa phương và các bộ chi tiêu lớn, có khả năng giao diện với các phần mềm quản lý tài chính khác và phản ánh đầy đủ, ngay lập tức toàn bộ thông tin thu, chi của ngân sách nhà nước trên toàn quốc.

Trong giai đoạn tiếp theo, dự kiến TABMIS sẽ được kết nối đến tất cả các bộ, ngành và các đơn vị sử dụng ngân sách nhà nước nhằm tạo lập các quy trình thu, chi, báo cáo, quyết toán ngân sách khép kín và giao diện với các hệ thống quản lý khác tạo thành hệ thống thông tin tài chính tích hợp đầy đủ (IFMIS) của Chính phủ, hỗ trợ xây dựng các chương trình cải cách quản lý tài chính công trong tương lai.

TABMIS được xây dựng dựa trên giải pháp phần mềm Oracle Financials đã được chuẩn hóa cho mô hình khu vực công, phát triển theo phương pháp luận “Lập kế hoạch nguồn lực – ERP”, tuân thủ các chuẩn mực quốc tế. Về kỹ thuật, TABMIS được thiết kế với kiến trúc 3 lớp, giao diện web và dữ liệu tập trung.

Vì vậy, việc tác nghiệp trên TABMIS là khá phức tạp với nhiều lớp màn hình cửa sổ. Do đó để vận hành có hiệu quả, người sử dụng cần phải có các kỹ năng tin học cơ bản, thành thạo sử dụng các ứng dụng có giao diện web. Bên cạnh đó, hoạt động đào tạo sử dụng TABMIS cũng như các giải pháp hỗ trợ người sử dụng toàn bộ quá trình tiếp cận và vận hành hệ thống đóng vai trò rất quan trọng, quyết định đến kết quả triển khai và hiệu quả vận hành hệ thống TABMIS thông suốt trên toàn quốc.

Đến nay, dự án TABMIS đã được triển khai qua 4 đợt, ở 16 tỉnh và Thái Bình là một trong 5 tỉnh được Bộ Tài chính cho triển khai đợt thứ 5, dự kiến bắt đầu từ tháng 7/2010.

Để xúc tiến việc triển khai TABMIS, được sự chỉ đạo của Bộ Tài chính và UBND tỉnh, Sở Tài chính đã thành lập Ban triển khai TABMIS gồm cơ quan Tài chính, Kho bạc Nhà nước (KBNN), cơ quan Thuế, do Giám đốc Sở tài chính làm trưởng ban, Giám đốc KBNN tỉnh làm phó ban thường trực; tại mỗi huyện thành lập tổ triển khai, do Trưởng phòng Tài chính huyện làm tổ trưởng, tổ chức rà soát, đối chiếu, làm sạch, thống nhất hệ thống dữ liệu NSNN giữa ba ngành Tài chính, Kho bạc, Thuế ở cả hai cấp. Đồng thời đã tiến hành tổ chức tập huấn tin học nâng cao, tập huấn sử dụng trình duyệt internet, thư điện tử, tập huấn kế toán TABMIS cho cán bộ ngành Tài chính, KBNN của tỉnh và huyện.

Đầu tháng 5/2010, Ban triển khai TABMIS của Bộ Tài chính đã về KBNN Thái Bình, tổ chức lớp tập huấn chương trình TABMIS cho cán bộ Kho bạc và hướng dẫn làm sạch số liệu để chuẩn bị đổ dữ liệu từ trương trình KTKB (chương trình kế toán Kho bạch đang thực hiện) sang TABMIS, cũng như hướng dẫn chuẩn bị cho việc nhập liệu vào chương trình TABMIS.

Nhận thức được những tác động, vướng mắc, khó khăn, thuận lợi khi triển khai TABMIS tại Thái Bình, các ngành trong hệ thống Tài chính của Thái Bình đã quán triệt động viên cán bộ, công chức và gia đình thông cảm trong thời gian triển khai có thể phải làm thêm, làm đêm nhiều.

Đồng thời rà soát lại cơ sở vật chất, nâng cấp hệ thống máy tính, đường truyền dữ liệu, cho cán bộ đi học tập kinh nghiệm tại các tỉnh bạn. Đặc biệt là việc rà soát đối chiếu làm sạch, thống nhất hệ thống dữ liệu giữa ba cơ quan Tài chính, Thuế và Kho bạc đến nay cơ bản đã hoàn tất.

Có thể nói sau một thời gian chuẩn bị chu đáo, với quyết tâm cao nhất, đội ngũ lãnh đạo cùng toàn thể cán bộ công chức ngành Tài chính – Thuế – KBNN Thái Bình đã sẵn sàng cho một sự thay đổi có tính cách mạng trong công tác quản lý Ngân sách Nhà nước, đúng như lời phát biểu của đồng chí Phạm Sỹ Danh, Thứ trưởng Bộ Tài chính trong Hội nghị Sơ kết triển khai Dự án TABMIS của Bộ Tài chính tháng 3/2010: “Thay đổi của TABMIS trước hết là thay đổi về tư duy, do đó phải mạnh dạn phá bỏ tư duy quản lý cũ bước sang tư duy mới cho hiện tại và tương lai việc này đòi hỏi lãnh đạo các cấp phải thống nhất và có quyết tâm cao”.

                                    Ngọc Đản

   (Kho bạc Nhà nước tỉnh)