Phản ánh từ các phóng viên đi theo các tàu Cảnh sát biển đang có mặt tại khu vực Trung Quốc đặt giàn khoan HD-981 trái phép trên vùng biển Việt Nam, ngày 14/5, các loại tàu Trung Quốc tiếp tục ngang ngược, can thiệp thô bạo đối với lực lượng chấp pháp của Việt Nam. Bình tĩnh, khôn khéo, các tàu Cảnh sát biển Việt Nam áp sát giàn khoan trái phép của Trung Quốc, kiên trì kêu gọi phía Trung Quốc rút lui.

Tiếng loa từ các tàu của ta liên tục phát nội dung bằng 3 thứ tiếng Việt Nam, Trung Quốc và tiếng Anh: “Đây là vùng biển thuộc đặc quyền kinh tế và thềm lục địa Việt Nam. Theo Luật Biển Việt Nam và Công ước Liên hợp quốc về Luật Biển năm 1982, mọi hoạt động của các vị trên vùng biển này là trái phép, vi phạm nghiêm trọng quyền chủ quyền và quyền tài phán của Việt Nam, vi phạm luật pháp quốc tế, nhất là Công ước của Liên hợp quốc về Luật Biển năm 1982, đi ngược với Tuyên bố ứng xử của các bên đối với Biển Đông. Yêu cầu các vị chấm dứt và đưa giàn khoan ra khỏi vị trí vùng biển Việt Nam”. Bất chấp cả đạo lý và pháp lý, bằng thái độ hung hăng, các tàu của Trung Quốc quần thảo liên tục, luôn mở tất cả các họng súng và vòi rồng sẵn sàng bắn tỉa, rồi bất ngờ chuyển hướng lao trực diện vào các tàu của ta… 

Rõ ràng là ngay sau khi thả trôi sâu trái phép giàn khoan HD-981 vào trong thềm lục địa của Việt Nam, từ ngày 2/5 đến nay, Trung Quốc đã cố tình đưa lực lượng vào địa phận chủ quyền của Việt Nam và liên tiếp các hành động hiếu chiến gây hấn mặc cho sự phản đối kịch liệt của Việt Nam và các nước trên thế giới, làm cho tình hình Biển Đông từ chỗ quan ngại đến mức nguy hiểm. Câu hỏi mà dư luận trong nước cũng như thế giới đang rất quan tâm là hướng giải quyết vấn đề của Việt Nam trước sự nghiêm trọng ngày một gia tăng sau hành động hạ đặt giàn khoan trái phép của Trung Quốc.

Trả lời cũng câu hỏi này của các phóng viên nước ngoài tại buổi họp báo quốc tế do Bộ Ngoại giao Việt Nam tổ chức ngày 7/5 vừa qua, ông Trần Duy Hải, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Biên giới Quốc gia, Bộ Ngoại giao nói: “Tôi khẳng định chủ quyền là vấn đề rất thiêng liêng. Việt Nam sẽ sử dụng tất cả các biện pháp cần thiết để bảo vệ các quyền và lợi ích của Việt Nam. Chính sách nhất quán của Việt Nam là kiên trì theo đuổi các biện pháp hòa bình để giải quyết các tranh chấp. Hiện nay và sắp tới Việt Nam sẽ tích cực, kiên trì trao đổi với Trung Quốc để xử lý các vấn đề tại Biển Đông. Tôi cũng một lần nữa khẳng định với các bạn rằng, để bảo vệ quyền và lợi ích trên Biển Đông, Việt Nam sẽ sử dụng tất cả các biện pháp hòa bình được quy định bởi luật pháp quốc tế”.

Phát biểu tại Hội nghị cấp cao ASEAN lần thứ 24 tại thủ đô Nây Pi Đô của Mianma, Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng thông báo tới các nhà lãnh đạo ASEAN về việc Việt Nam đã hết sức kiềm chế, bày tỏ mọi thiện chí, sử dụng mọi kênh đối thoại, giao thiệp với các cấp khác nhau của Trung Quốc để phản đối và yêu cầu Trung Quốc rút ngay giàn khoan và các tàu vũ trang, tàu quân sự ra khỏi vùng biển của Việt Nam. Tuy nhiên, đến nay, Trung Quốc không những không đáp ứng yêu cầu chính đáng của Việt Nam mà còn vu khống, đổ lỗi cho Việt Nam và tiếp tục gia tăng các hành động vi phạm ngày càng nguy hiểm và nghiêm trọng hơn.

Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng khẳng định, Việt Nam đặc biệt coi trọng và luôn làm hết sức mình để gìn giữ và tăng cường quan hệ hữu nghị tốt đẹp với Trung Quốc. Việt Nam luôn chân thành mong muốn cùng với Trung Quốc giải quyết các tranh chấp bằng biện pháp hòa bình trên cơ sở luật pháp quốc tế, bình đẳng và tôn trọng lẫn nhau vì lợi ích của nhân dân hai nước, vì hòa bình, ổn định của khu vực và thế giới. Song, Việt Nam cực lực phản đối các hành động xâm phạm và kiên quyết bảo vệ chủ quyền quốc gia và lợi ích chính đáng của mình phù hợp với luật pháp quốc tế.

Trước tình hình căng thẳng ở Biển Đông hiện nay, ông Nguyễn Hùng Sơn, Phó Viện trưởng Viện Nghiên cứu Biển Đông cho rằng, một quốc gia như Việt Nam "cần phải là một quốc gia yêu chuộng hòa bình và kiên trì, cương quyết giải quyết các tranh chấp bằng biện pháp hòa bình. Chúng ta cần phải đẩy mạnh nỗ lực ngoại giao trên cả các kênh song phương và đa phương… để nâng cao nhận thức của cộng đồng quốc tế và kêu gọi sự hợp tác của họ trong việc duy trì, chung tay bảo vệ hòa bình ở Biển Đông...".

Trả lời câu hỏi của các phóng viên đề nghị cho biết ý kiến của Giáo hội Phật giáo Việt Nam về hành động của Trung Quốc đưa giàn khoan HD-981 vào khu vực nằm sâu trong vùng đặc quyền kinh tế và thềm lục địa của Việt Nam, Thượng tọa Thích Đức Thiện nhấn mạnh đây là việc làm sai trái, không phù hợp với luật pháp quốc tế, gây phức tạp thêm tình hình, đe dọa đến an ninh và an toàn hàng hải trên Biển Đông, không có lợi cho hòa bình, ổn định và hợp tác trong khu vực và trên thế giới. Song, Giáo hội Phật giáo Việt Nam kêu gọi giải quyết tranh chấp thông qua đối thoại hòa bình, góp phần duy trì hòa bình và ổn định trong khu vực và trên thế giới; bởi là quốc gia yêu chuộng hòa bình, là dân tộc đã trải qua những giai đoạn lịch sử đau thương mất mát do chiến tranh, Việt Nam thấu hiểu, trân trọng ý nghĩa và giá trị của hòa bình, tôn trọng công bằng, công lý và chính nghĩa.

Với Quỹ Hòa bình và Phát triển Việt Nam (Liên hiệp các tổ chức hữu nghị Việt Nam), ra tuyên bố phản đối việc Trung Quốc hạ đặt giàn khoan trái phép trong vùng biển Việt Nam, đồng thời ủng hộ chủ trương và nỗ lực của Chính phủ Việt Nam nhằm bảo vệ chủ quyền hợp pháp bằng các biện pháp hòa bình, kiên trì thúc đẩy đàm phán trên cơ sở tuân thủ luật pháp quốc tế, nhất là Công ước Liên hợp quốc về Luật Biển năm 1982, Tuyên bố về cách ứng xử của các bên ở Biển Đông và các thỏa thuận giữa lãnh đạo cấp cao hai nước. Nhấn mạnh: Việt Nam và Trung Quốc có mối quan hệ hữu nghị truyền thống lâu đời, nhân dân Việt Nam luôn coi trọng và mong muốn duy trì quan hệ hữu nghị với nhân dân Trung Quốc, Quỹ Hòa bình và Phát triển Việt Nam đề nghị các tổ chức của Trung Quốc hoạt động vì hòa bình và phát triển, mọi người dân Trung Quốc có thiện chí và lương tri tích cực đóng góp thiết thực và có trách nhiệm vào việc giảm căng thẳng tình hình hiện nay.

Trong quan hệ với Đảng Cộng sản và nhân dân Trung Quốc, quan điểm trước sau như một của Đảng và Nhà nước ta là tôn trọng, bảo vệ và phát triển quan hệ hữu nghị truyền thống giữa hai Đảng và hai dân tộc. Đối với những vấn đề tranh chấp về chủ quyền ở Biển Đông, hai Đảng, hai Nhà nước cũng đã thống nhất giải quyết theo “Thỏa thuận những nguyên tắc chỉ đạo giải quyết vấn đề trên biển”, do hai Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng và Hồ Cẩm Đào ký trong dịp đồng chí Nguyễn Phú Trọng thăm Trung Quốc vào tháng 10/2011. Trong đó, Văn kiện ghi: “Lấy đại cục quan hệ hai nước làm trọng, xuất phát từ tầm cao chiến lược và toàn cục, dưới sự chỉ đạo của phương châm “láng giềng hữu nghị, hợp tác toàn diện, ổn định lâu dài, hướng tới tương lai” và tinh thần “láng giềng tốt, bạn bè tốt, đồng chí tốt, đối tác tốt”, để giải quyết các tranh chấp về chủ quyền giữa hai quốc gia. Đồng thời, trên tinh thần “tôn trọng đầy đủ chứng cứ pháp lý và xem xét các yếu tố liên quan khác như lịch sử… với thái độ xây dựng, cố gắng mở rộng nhận thức chung, thu hẹp bất đồng, không ngừng thúc đẩy tiến trình đàm phán. Căn cứ chế độ pháp lý và nguyên tắc được xác định bởi luật pháp quốc tế trong đó có Công ước Liên hợp quốc về Luật Biển năm 1982" để tìm kiếm giải pháp cơ bản và lâu dài cho các vấn đề tranh chấp trên Biển Đông.

Trong khi khẳng định quan điểm của Việt Nam: Bảo vệ chủ quyền và toàn vẹn lãnh thổ là thiêng liêng đối với mỗi quốc gia, dân tộc, Việt Nam sẽ sử dụng mọi biện pháp cần thiết để bảo vệ quyền và lợi ích chính đáng của mình, Đảng, Nhà nước và nhân dân Việt Nam vẫn coi trọng quan hệ hữu nghị, hợp tác đối tác chiến lược toàn diện Việt Nam - Trung Quốc, thể hiện thiện chí kiên trì giải quyết bất đồng thông qua đàm phán, đối thoại và các biện pháp hòa bình trên cơ sở luật pháp quốc tế và "Thỏa thuận những nguyên tắc cơ bản chỉ đạo giải quyết vấn đề trên biển" giữa Việt Nam và Trung Quốc.

Những việc làm sai trái và lời lẽ ngang ngược từ phía Trung Quốc đã lộ rõ ý đồ từng bước độc chiếm Biển Đông, hiện thực hóa yêu sách “đường lưỡi bò”, bành trướng, bá quyền trong khu vực và thế giới. Ứng phó một cách kiên quyết, bền bỉ, linh hoạt, tuân thủ luật pháp quốc tế ta vừa giữ được chủ quyền, môi trường hòa bình ổn định để phát triển đất nước vừa duy trì được cục diện quan hệ với Trung Quốc.

Nói như Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng trong phát biểu bế mạc Hội nghị lần thứ 9 Ban Chấp hành Trung ương Đảng chiều ngày 14/5: Trước những diễn biến phức tạp, khó lường trên thế giới, trong khu vực, nhất là tình hình Biển Đông hiện nay, cần có sự quan tâm đặc biệt đối với việc thực hiện nhiệm vụ bảo đảm quốc phòng, an ninh và đối ngoại; xác định rõ những thuận lợi, khó khăn, thách thức đang đặt ra và chủ trương, biện pháp cần áp dụng. Điều đó đòi hỏi toàn Đảng, toàn dân, toàn quân ta phải hết sức tỉnh táo, sáng suốt, tăng cường đoàn kết, cả nước một lòng, kiên quyết bảo vệ độc lập, chủ quyền, an ninh quốc gia và toàn vẹn lãnh thổ của Tổ quốc, đồng thời giữ vững môi trường hòa bình, ổn định để xây dựng và phát triển đất nước.

Quang Minh
(Tổng hợp)