Ham học hỏi và vận dụng linh hoạt kiến thức được học trong sách giáo khoa cộng với đôi tay khéo léo, hai em Nguyễn Văn Tỉnh và Nguyễn Quốc Huân, học sinh Trường THCS Quỳnh Hoàng (Quỳnh Phụ) đã tạo ra mô hình “xe quét rác sân trường”. Sản phẩm được đánh giá khoa học, hữu ích, có tính ứng dụng cao. Em Nguyễn Văn Tỉnh chia sẻ: Nguyên lý hoạt động và vận hành máy rất đơn giản. Khi đấu nguồn điện ắc quy 24V vào động cơ chổi quét có điện áp 12V, công suất 100W làm trục dọc, ngang có gắn chổi quét, cuốn rác lên băng chuyền, rác to hơn từ băng chuyền được chuyển vào thùng chứa rác số 1; còn các loại cát, sỏi, rác (lá nhỏ) theo đường ống vào thùng rác số 2, 3. Nhờ nguyên lý hoạt động của líp xe đạp nên khi cho xe dừng hoặc di chuyển ngược trở lại thì rác trên băng chuyền không bị rơi xuống vị trí vừa quét mà được giữ lại trên băng chuyền rồi chuyển vào thùng chứa rác. 

Em Nguyễn Quốc Huân chia sẻ thêm: Ý tưởng xe quét rác sân trường nhằm thay thế phần nào sức lao động của con người. Máy có thể hoạt động trong mọi thời tiết, đem lại môi trường trong lành cho trường học, góp phần xây dựng môi trường giáo dục xanh - sạch - đẹp. 

Thầy giáo Nguyễn Hữu Tuấn, Phó Hiệu trưởng nhà trường đồng thời là người trực tiếp hướng dẫn hai em Tỉnh và Huân cho biết: Trong quá trình sáng tạo sản phẩm, các em đã biết áp dụng những kiến thức môn Vật lý lớp 7, 8 và một phần lớp 9 vào nguyên lý hoạt động. Để chế tạo ra sản phẩm này, các em sử dụng những nguyên liệu cũ nên giá thành thấp, có thể quét dọn vệ sinh sân trường, gia đình, khu dân cư, hiên các dãy nhà học, thềm, sân cỏ.

Dự án của học sinh Trường THCS Kỳ Bá (thành phố Thái Bình).

Dự án “Giữ gìn và phát huy giá trị văn hóa tại các làng nghề gắn liền với phát triển du lịch cộng đồng trên địa bàn tỉnh Thái Bình” của hai em Nguyễn Hải Ánh và Đào Quốc Hưng (Trường THCS Kỳ Bá, thành phố Thái Bình) là một trong những dự án thuộc lĩnh vực khoa học xã hội hành vi. Dự án được Ban tổ chức đánh giá rất thực tiễn bởi Thái Bình có khá nhiều làng nghề truyền thống như: rèn, chạm bạc, dệt chiếu... Khi học sinh có điều kiện được tiếp xúc và tìm hiểu những nghề truyền thống này thì chắc chắn các em sẽ có ý thức gìn giữ và phát huy truyền thống văn hóa của quê hương. 

Em Nguyễn Hải Ánh, học sinh Trường THCS Kỳ Bá cho biết: Khi thực hiện dự án, chúng em đã xây dựng mô hình về khu du lịch làng nghề trên địa bàn tỉnh. Việc phát triển du lịch làng nghề không chỉ bảo tồn những tinh hoa văn hóa truyền thống mà còn giải quyết được vấn đề việc làm cho người dân địa phương, đồng thời tạo động lực phát triển kinh tế - xã hội, tăng cường hội nhập làng nghề với các địa phương trên cả nước.

 Cô giáo Nguyễn Thị Lan, giáo viên Trường THCS Kỳ Bá là người trực tiếp hướng dẫn các em chia sẻ: Khi các em chia sẻ ý tưởng, tôi thấy dự án của các em rất phù hợp với Nghị quyết số 04 của Ban Chấp hành Đảng bộ tỉnh về tăng cường giáo dục, phát huy truyền thống văn hóa, văn hiến, yêu nước, cách mạng của quê hương Thái Bình cho cán bộ, đảng viên và các tầng lớp nhân dân. Vì thế, tôi nghĩ dự án này cần được triển khai nhân rộng.

Hai dự án của học sinh hai trường THCS Kỳ Bá và THCS Quỳnh Hoàng đều đạt giải cao tại cuộc thi sáng tạo khoa học kỹ thuật dành cho học sinh trung học năm nay. Theo Ban tổ chức, cuộc thi thu hút 67 dự án dự thi ở 14 lĩnh vực, trong đó riêng lĩnh vực cơ khí có 18 dự án dự thi, lĩnh vực khoa học xã hội hành vi có 13 dự án dự thi. 

Đồng chí Trần Thị Bích Vân, Phó Giám đốc Sở Giáo dục và Đào tạo cho biết: Số lượng tổng các dự án không biến động nhiều so với năm ngoái nhưng lại có sự thay đổi trong cơ cấu từng lĩnh vực. Số lượng dự án dự thi lĩnh vực cơ khí có phần chững lại trong khi số lượng dự án dự thi lĩnh vực khoa học xã hội hành vi tăng lên. Trong đó có nhiều dự án tập trung vào những vấn đề nóng của ngành Giáo dục hiện nay như: văn hóa tham gia giao thông của học sinh, mong muốn của học sinh THPT về cách ứng xử của giáo viên khi học sinh vi phạm nội quy hay như bạo lực học đường... Những đề tài của các em nếu nhìn qua thì thấy rất trừu tượng nhưng tìm hiểu thực tế sẽ thấy nội dung đề tài vô cùng thiết thực. Bên cạnh đó, lĩnh vực dự thi năm nay đa dạng, nhiều ý tưởng sáng tạo, thể hiện sự đầu tư công phu, bài bản, có ý nghĩa về lý luận lẫn thực tiễn. Đặc biệt, nhiều dự án đưa ra hướng phát triển đề tài. Thời gian tới, Sở Giáo dục và Đào tạo tiếp tục tạo điều kiện, khuyến khích học sinh tham gia sáng tạo khoa học hơn nữa, qua đó khơi dậy tiềm năng và phát huy tư duy sáng tạo của các em, giúp các em trau dồi kiến thức, hình thành ý tưởng sáng tạo, nuôi dưỡng ước mơ trở thành những nhà nghiên cứu, sáng chế trong tương lai.

Đặng Anh