Những ngày tháng bảy tri ân, chúng tôi về xã Đông Quan để nghe các bậc cao niên kể về nguồn tích Đài tưởng niệm các anh hùng liệt sĩ - địa chỉ đỏ cách mạng mà bao thế hệ người dân Đông Quan luôn tự hào bởi nơi đây đã chứng kiến những lời thề yêu nước của lớp lớp thanh niên tòng quân ra trận. 

Ông Đào Văn Minh, thôn Châu Giang năm nay đã gần 80 tuổi nhưng vẫn nhớ như in những ngày sục sôi năm nào. Ông kể: Bấy giờ, xã Đông Quan có 1 quần thể khu truyền thống của địa phương gồm nhà bảo tàng, thư viện, Đài truyền thống. Mỗi lần tiễn con em địa phương ra chiến trường, xã lại tổ chức nghi thức thăm khu truyền thống và dâng hương tưởng niệm các liệt sĩ tại Đài tưởng niệm. Tại Đài tưởng niệm này, hàng nghìn người con của quê hương Đông Quan đã tuyên thệ, chung lời thề gìn giữ non sông. Bản thân ông Minh cũng là một chiến sĩ xông pha trận mạc, tham gia chiến đấu ở chiến trường Đông Nam Bộ và Nam Tây Nguyên. 

Ông Tống Quang Lanh, Phó Chủ tịch HĐND xã Đông Quan cho biết: Năm 1965, Đảng ủy, HĐND, UBND xã quyết định xây dựng Đài truyền thống. Năm 1997, Đài truyền thống của xã được trùng tu tôn tạo lần thứ nhất khang trang, sạch đẹp, đồng thời dựng bia ghi danh các anh hùng liệt sĩ. Năm 2004, xã tổ chức tu sửa lần thứ hai và xây dựng mới nhà bia tưởng niệm các anh hùng liệt sĩ bên cạnh Đài tưởng niệm trên diện tích 138m². Đây là công trình uy nghi, bề thế, có ý nghĩa chính trị, văn hóa sâu sắc nhằm giáo dục truyền thống yêu nước, cách mạng của quê hương, tấm gương dũng cảm, hy sinh vì độc lập, tự do của Tổ quốc của các anh hùng liệt sĩ. Đây cũng là nơi tôn nghiêm để thân nhân liệt sĩ, cán bộ và nhân dân trong xã dâng hương tưởng niệm các anh hùng liệt sĩ nhân dịp lễ, tết và các sự kiện lớn của địa phương. 

Ông Tống Hồng Phong, Chủ tịch UBND xã Đông Quan chia sẻ: Đông Quan có truyền thống cách mạng, mảnh đất sinh ra đồng chí Nguyễn Văn Năng, Bí thư Chi bộ thanh niên cách mạng đầu tiên của tỉnh Thái Bình. Trong kháng chiến chống thực dân Pháp, làng Thượng Phú được tặng bằng có công với nước. Trong 2 cuộc kháng chiến của dân tộc và chiến tranh bảo vệ Tổ quốc, hàng nghìn lượt người con Đông Quan đã tham gia chiến đấu và phục vụ chiến đấu trên khắp các chiến trường. Chiến tranh qua đi, hơn 400 người con ưu tú của quê hương đã anh dũng hy sinh vì độc lập, tự do của Tổ quốc. Toàn xã có 32 mẹ Việt Nam anh hùng, 4 anh hùng lực lượng vũ trang nhân dân, hàng nghìn huân chương, huy chương được trao cho các cá nhân, tập thể. 

Đài tưởng niệm các anh hùng liệt sĩ xã Đông Quan (Đông Hưng).

Cho đến hôm nay, người Đông Quan vẫn giữ được truyền thống vẻ vang ấy. Đặc biệt, Đài tưởng niệm các anh hùng liệt sĩ thực sự là địa chỉ đỏ giáo dục truyền thống yêu nước, cách mạng cho các thế hệ người Đông Quan hôm nay và mai sau. Hàng năm, các thanh niên ưu tú của quê hương Đông Quan lên đường tòng quân đều đến dâng hương tại Đài tưởng niệm các anh hùng liệt sĩ, tuyên thệ, chung lời thề quyết tâm xây dựng và bảo vệ vững chắc Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa.

Đỗ Hồng Gia