Rong ngõ dài 98m dẫn vào gia đình bà Trần Thị Sim (78 tuổi), thôn Thượng Xuân hàng chục năm qua là con đường đất nhỏ hẹp, mùa hè bụi đất, mùa mưa lầy lội. Chồng bà và con rể đã mất, bà và hai cháu ngoại chỉ trông chờ vào đồng lương công nhân ít ỏi của con gái, trang trải sinh hoạt còn thiếu thốn nên dù cả thôn rộn rã làm đường thì bà vẫn chẳng dám mơ ước con ngõ nhà mình khang trang hơn. 

Thấu hiểu hoàn cảnh gia đình bà, vợ chồng anh Nguyễn Đình Lâm và chị Phạm Thị Mến, người cùng xóm đã đứng ra vận động các chị em gái của chị Mến ủng hộ kinh phí làm đường cho gia đình bà Sim. Tuy sinh sống ở nước ngoài đã lâu nhưng các chị em gái của chị Mến (con ông Phạm Đức Kính) vẫn đau đáu hướng về quê hương, khi có lời kêu gọi các chị sẵn sàng ủng hộ toàn bộ kinh phí mua cát, đá và ngày công làm đường cho gia đình bà Sim, tổng kinh phí 75 triệu đồng. Nhiều bà con lối xóm khác cũng nhiệt tình tham gia lao động giải phóng mặt bằng, làm đường hỗ trợ bà Sim. 

Chậm bước cùng chúng tôi trên con đường bê tông rộng rãi, phẳng phiu, bà Sim xúc động: Nhờ có những người hàng xóm tốt bụng, biết sẻ chia, nhà tôi mới có con ngõ đẹp thế này. Tôi thật không ngờ lúc già lại được đi trên đường làng ngõ xóm khang trang như vậy.

Chồng là liệt sĩ, hy sinh năm 1979 ở Campuchia, bà Nguyễn Thị Dần vất vả nuôi 4 người con trai. Các con bà thương mẹ, có chí học hành, tiến thủ; đến nay 1 người không may vắn số, 3 người còn lại đều rất thành công trong công tác, kinh doanh. 

Năm 2013, khi thôn Thượng Xuân chưa có phong trào làm đường giao thông, cũng chưa được nhận xi măng hỗ trợ của tỉnh nhưng thấy tuyến đường trục thôn dài gần 500m đã xuống cấp, bà Dần vận động các con hỗ trợ hơn 100 triệu đồng cứng hóa toàn bộ tuyến đường này. 

Năm 2014, thôn xây dựng nhà văn hóa, ở xa các con không biết tin, bà Dần lại chủ động điện thoại vận động, nhờ đó các con nhanh chóng gửi 50 triệu đồng hỗ trợ thôn làm nhà văn hóa. Do tuyến đường trục thôn xây dựng khá thấp, chưa bảo đảm tiêu chí nông thôn mới, năm 2018, thôn Thượng Xuân có chủ trương cứng hóa, mở rộng tiếp tuyến đường này, ngoài xi măng hỗ trợ của tỉnh, bà Dần lại vận động các con ủng hộ tiếp hơn 100 triệu đồng hỗ trợ bê tông hóa lần 2 tuyến đường theo tiêu chí nông thôn mới. Đặc biệt, vào các ngày lễ, tết, dịp đặc biệt của thôn, xã, các con bà Dần luôn dành từ vài triệu đến vài chục triệu đồng ủng hộ thôn, xã hoặc có những suất quà ý nghĩa trao tặng trẻ em, hộ già cả, neo đơn... 

Tính đến nay, gia đình bà Dần đã ủng hộ các phong trào của thôn, xã ngót nửa tỷ đồng, tuy vậy, khi được hỏi bà chỉ cười khiêm tốn: “Ít ỏi lắm, chưa thấm vào đâu, chủ yếu là tấm lòng với làng với nước”.

Ngoài gia đình bà Nguyễn Thị Dần và hộ ông Phạm Đức Kính, thôn Thượng Xuân còn có gia đình ông Trần Sách Lân ủng hộ 80 triệu đồng, ông Đào Xuân Quynh ủng hộ 60 triệu đồng giúp thôn xây dựng nông thôn mới. 

Ông Trần Xuân Vịnh, Bí thư Chi bộ thôn và ông Trần Khắc Châm, Trưởng thôn Thượng Xuân cho biết: Thượng Xuân là thôn loại 3 với 190 hộ và trên 800 khẩu. Thu nhập của bà con chủ yếu từ trồng hòe dược liệu, mấy năm gần đây hòe rớt giá, bà con gặp nhiều khó khăn. Trong khi đó, đường giao thông của thôn hầu hết nhỏ hẹp, đường cao, ao sâu, cần nguồn kinh phí rất lớn để cứng hóa theo tiêu chí nông thôn mới. Tiêu biểu như tuyến đường nhánh cấp 1 từ trạm bơm đến cống Tân Đệ dài hơn 1km nhưng chỉ có 21 hộ dân sinh sống, ngoài xi măng, tổng kinh phí cần có để làm đường là hơn 300 triệu đồng. Nếu chia bình quân mỗi hộ sẽ phải đóng góp hơn 14,2 triệu đồng, sẽ rất khó khăn cho họ. Hoặc nhiều rong đường ngõ xóm khác, nếu chỉ có dân đóng góp sẽ cần hàng chục triệu đồng/hộ mới có thể làm được. 

Để bớt khó khăn cho bà con, Ban công tác mặt trận thôn đã chủ động liên hệ, kết nối với nhiều con em quê hương thành đạt, vận động họ ủng hộ, hỗ trợ kinh phí. Rất may mắn là nhiều con em Thượng Xuân dù đang sinh sống, công tác xa quê nhưng vẫn một lòng hướng về quê hương. Khi thôn vận động, những “mạnh thường quân” này sẵn sàng chung sức chung lòng cùng bà con dựng xây những tuyến đường to, rộng làm đẹp quê hương. Trong tổng kinh phí 1,4 tỷ đồng đầu tư xây dựng nông thôn mới, thôn Thượng Xuân huy động được 600 triệu đồng từ nguồn ủng hộ, hỗ trợ của con em quê hương.

Nhờ sự ủng hộ tích cực của con em quê hương, bà con giảm hẳn kinh phí đóng góp, trung bình mỗi hộ trong thôn góp gần 6 triệu đồng để làm đường. Đến nay, Thượng Xuân là thôn đầu tiên của xã Bách Thuận hoàn thành cứng hóa 100% các tuyến đường với gần 6.000m đường giao thông nông thôn theo tiêu chí nông thôn mới. Từng tuyến đường to đẹp uốn quanh những vườn cây xanh mát là minh chứng cho sự đồng sức đồng lòng của cán bộ, nhân dân, đặc biệt là tấm gương thượng nghĩa, sẻ chia, đùm bọc lẫn nhau của người dân làng Thượng Xuân.

Quỳnh Lưu