Đồng đội và hai thủ trưởng cũ làm chứng

Trong đơn gửi Bộ Tư lệnh Quân khu 5, lãnh đạo Sư đoàn 3 Sao Vàng, Bộ CHQS thành phố Đà Nẵng và Bộ CHQS tỉnh Thái Bình cùng các cơ quan chức năng làm công tác chính sách của thành phố Đà Nẵng, tỉnh Thái Bình, bà Ngô Thị Minh Ngọc trình bày: “Hơn mười hai nghìn bốn trăm ngày tôi cưu mang rồi làm vợ ông Võ Xuân Hồng (Roanh) tôi chỉ biết ông Hồng có đi bộ đội, có chiến đấu và bị thương. Mãi tới cuối năm 2016, đầu năm 2017 ông Hồng mới nhớ ra quê hương, bản quán, tên cha, mẹ, em gái ở xã Thái Xuyên, huyện Thái Thụy, tỉnh Thái Bình, từ đó tôi mới biết ông Hồng tên thật là Vũ Đắc Roanh, đi bộ đội năm 1967, bị thương năm 1969 rồi sau đó lưu dạt ở nhiều nơi cũng như ở huyện Hòa Vang, thành phố Đà Nẵng. Tìm được quê hương cho chồng, chưa kịp làm các thủ tục để làm người còn sống, thì ngày 27/7/2017 chồng tôi lâm bạo bệnh qua đời”. Tôi trông đợi các cơ quan chức năng làm rõ danh phận ông Vũ Đắc Roanh là ai? Vì sao báo tử là liệt sĩ? Còn sống trở về ông Roanh có là thương binh không? Và khi chết ông Roanh và gia đình có được hưởng chế độ, chính sách gì của Nhà nước theo quy định không? 

Đó là nguyện vọng của bà Ngô Thị Minh Ngọc - vợ ông Vũ Đắc Roanh. Còn bà Vũ Thị Vê ở thôn Lục Bắc, xã Thái Xuyên, huyện Thái Thụy, sau khi vào Đà Nẵng dự giỗ đầu của người anh trai Vũ Đắc Roanh, trở về Thái Bình cũng có đơn gửi Bộ CHQS tỉnh Thái Bình, Sở Lao động - Thương binh và Xã hội tỉnh Thái Bình và các cơ quan chức năng với mong muốn các cơ quan liên quan đến công tác chính sách làm rõ danh phận cho anh trai “ông Vũ Đắc Roanh không còn là liệt sĩ thì có phải là thương binh tâm thần nặng không”? Có được vận dụng để được hưởng chế độ, chính sách của Đảng và Nhà nước với người có công với cách mạng không”. 

Tìm đến số nhà 28, phường Thuận Tây, quận Hải Châu, thành phố Đà Nẵng, tôi gặp được ông Mai Minh Đoan, nguyên là Đại đội trưởng Đại đội 2, Tiểu đoàn 40 Đặc công, Sư đoàn 3 Sao Vàng, Quân khu 5, nguyên Phó trung đoàn trưởng, Tham mưu trưởng Trung đoàn 280, Quân khu 5, người chỉ huy trực tiếp của ông Vũ Đắc Roanh, ông Mai Minh Đoan mừng rỡ vì sau mấy chục năm tìm kiếm, nay do thông tin từ Báo Quân khu 5 ông mới dò tìm được tung tích của chiến sĩ Vũ Đắc Roanh, nhưng niềm vui ngắn chẳng tày gang, mới tìm được đồng đội vài tháng thì ông Vũ Đắc Roanh chết. 

Ông Mai Minh Đoan kể: Chiến sĩ Vũ Đắc Roanh được Sư đoàn 3 điều động về Đại đội 2, Tiểu đoàn 40 Đặc công Sư Đoàn 3 Sao Vàng đầu tháng 8/1968 và được ban chỉ huy đại đội giao nhiệm vụ làm thống kê và liên lạc cho ban chỉ huy đại đội, trực tiếp tham gia chiến dịch X2 của Sư đoàn 3, đồng chí Roanh có tinh thần trách nhiệm rất cao, chiến đấu dũng cảm. Tháng 10/1968, Vũ Đắc Roanh được cấp ủy, chỉ huy xét cho đi học lớp y tá do Sư đoàn mở, đến tháng 1/1969 lớp y tá kết thúc, trên đường trở lại đơn vị chiến đấu đồng chí Roanh cùng nhiều đồng chí khác bị máy bay Mỹ ném bom trúng đội hình, một số thương vong, Vũ Đắc Roanh bị chấn thương sọ não và được đưa về Bệnh xá 70 của Sư đoàn điều trị. Trong quá trình đồng chí Roanh điều trị ở Bệnh xá 70, Đại đội trưởng Mai Minh Đoan cùng Chính trị viên Đại đội Lê Đình Như đã trực tiếp thăm và động viên, sau đó đơn vị cơ động chiến đấu, mọi thông tin về chiến sĩ Vũ Đắc Roanh bị mất từ đó, mãi tới đầu năm 2017 ông Mai Minh Đoan mới tìm được người chiến sĩ, người đồng đội trong tình cảnh Vũ Đắc Roanh bị thần kinh lúc nhớ, lúc quên và đang được người phụ nữ tật nguyền Ngô Thị Minh Ngọc cưu mang chung sống. 

Ông Mai Minh Đoan cũng cho biết thêm khi ông Vũ Đắc Roanh chết vào đúng ngày 27/7/2017 thì ngày 3/8/2017 vợ con ông Roanh nhận được điện của ông Thanh, Trưởng phòng Chính sách Quân khu 5 thông báo “UBND thành phố Đà Nẵng và Bộ Tư lệnh Quân khu 4 đã đề nghị Bộ Tư lệnh Quân khu 1 và Sư đoàn 3 Sao Vàng không thu hồi bằng Tổ quốc ghi công và bằng liệt sĩ vẫn giữ nguyên cho ông Vũ Đắc Roanh là liệt sĩ”. Tuy nhiên, khi ông Vũ Đắc Roanh còn sống trở về, thì các thủ tục trả lại bằng Tổ quốc ghi công, bà Vũ Thị Vê đã hoàn tất, chế độ thờ cúng “liệt sĩ” còn sống trở về cũng được ngành Lao động - Thương binh và Xã hội tỉnh Thái Bình cắt đối với bà Vũ Thị Vê. 

Người thứ 2 xác nhận cho ông Vũ Đắc Roanh là cựu chiến binh. Đại tá Lê Đình Như, quê ở thôn Trần Phú, xã Kỳ Xuân, huyện Kỳ Anh, tỉnh Hà Tĩnh. Ông Như nguyên là Chính trị viên Đại đội 2, Tiểu đoàn 40 Đặc công, Sư đoàn 3 Sao Vàng, Quân khu 4. 

Theo ông Như thì chiến sĩ Vũ Đắc Roanh có lý lịch tốt, chiến đấu dũng cảm và được cử đi học lớp y tá và khi khóa học y tá kết thúc, trên đường về đơn vị bị máy bay Mỹ ném bom trúng đội hình, chiến sĩ Vũ Đắc Roanh bị thương và được điều trị ở Bệnh xá 70 của Sư đoàn 3, chính ông Như đã cùng Đại đội trưởng Đoan đến thăm động viên. 

Ông Lê Đình Như đề nghị các cơ quan chức năng của Quân khu 4, Quân khu 1, Sư đoàn 3 Sao Vàng, Bộ CHQS tỉnh Thái Bình, Bộ CHQS thành phố Đà Nẵng và cơ quan làm công tác chính sách của tỉnh Thái Bình, thành phố Đà Nẵng tận tâm, xem xét vận dụng giải quyết về chế độ, chính sách cho ông Vũ Đức Roanh và gia đình không bị thiệt thòi.

Các ngành chức năng nói gì về việc này

Trực tiếp liên hệ và làm việc với cơ quan làm công tác chính sách Bộ CHQS tỉnh Thái Bình, được cán bộ chính sách Bộ CHQS tỉnh cung cấp các tài liệu, công văn liên quan đến giải quyết trường hợp “liệt sĩ” Vũ Đắc Roanh, quê thôn Lục Bắc, xã Thái Xuyên, huyện Thái Thụy sau 47 năm báo tử còn sống trở về. 

Tại Công văn số 2378/PCT-CS do Phó Chủ nhiệm Chính trị, Thượng tá Nguyễn Ngọc Đông ký ngày 22/8/2017 gửi UBND xã Hòa Châu, huyện Hòa Vang, thành phố Đà Nẵng có nội dung yêu cầu xác minh ông Vũ Đắc Roanh và ông Võ Xuân Hồng có phải là một người không? Về việc này, UBND xã Thái Xuyên, huyện Thái Thụy đã làm thủ tục nhập khẩu cho ông Vũ Đắc Roanh và tiếp đó là chuyển khẩu cho ông Vũ Đắc Roanh vào xã Hòa Châu, huyện Hòa Vang khẳng định ông Võ Xuân Hồng và ông Vũ Đắc Roanh là một người. 

Tiếp đó, tại Công văn số 2648/PCT-CS cũng do Phó Chủ nhiệm Chính trị, Thượng tá Nguyễn Ngọc Đông ký ngày 30/7/2018 gửi Sư đoàn 3, Quân khu 1 đề nghị như sau: “Trường hợp của ông Vũ Đắc Roanh là trường hợp đặc biệt, do ảnh hưởng của chiến tranh dẫn đến thất lạc đơn vị, được nhân dân địa phương cứu chữa và chăm sóc, sau đó ông Roanh trở về địa phương khai báo. Phòng Chính trị, Bộ CHQS tỉnh Thái Bình kính đề nghị thủ trưởng Sư đoàn 3 chỉ đạo cơ quan chuyên môn kiểm tra, xác minh, kết luận về trường hợp hy sinh và báo tử đối với ông Vũ Đắc Roanh làm cơ sở để Bộ CHQS tỉnh Thái Bình phối hợp với Bộ CHQS thành phố Đà Nẵng xem xét giải quyết chế độ, chính sách đối với ông Vũ Đắc Roanh”. 

Cùng ngày 30/7/2018, Phòng Chính trị, Bộ CHQS tỉnh Thái Bình có Công văn số 2649/PCT-CS do Thượng tá Nguyễn Ngọc Đông, Phó Chủ nhiệm Chính trị ký đề nghị Phòng Chính trị, Bộ CHQS thành phố Đà Nẵng xem xét, vận dụng giải quyết chế độ, chính sách đối với trường hợp của ông Vũ Đắc Roanh. 

Tiếp nhận thông tin phản ánh từ bài báo “Tìm danh phận cho chồng” đăng trên Báo Thái Bình số ra ngày 27/7/2018, ngày 6/8/2018 Sở Lao động - Thương binh và Xã hội tỉnh Thái Bình có Công văn số 1182/SLĐTBXH-NCC do Phó Giám đốc Phí Ngọc Thành ký gửi Bộ CHQS tỉnh Thái Bình: “Sở Lao động - Thương binh và Xã hội đề nghị Bộ CHQS tỉnh tra cứu các tài liệu lưu trữ tại đơn vị hoặc đề nghị cơ quan có thẩm quyền thuộc Bộ Quốc phòng tra cứu, xác minh, xác nhận thông tin liên quan đến ông Vũ Đắc Roanh trong quá trình tham gia quân đội. Trường hợp, quý cơ quan có thông tin, tài liệu liên quan đến ông Vũ Đắc Roanh đề nghị sao hoặc gửi phúc đáp (bằng văn bản về Sở Lao động - Thương binh và Xã hội được biết để xem xét, giải quyết theo thẩm quyền”. 

Như vậy, các công văn trước đó của Bộ CHQS tỉnh Thái Bình và Sở Lao động - Thương binh và Xã hội tỉnh Thái Bình gửi cơ quan chức năng xem xét giải quyết chế độ, chính sách cho ông Vũ Đắc Roanh cũng như làm rõ danh phận cho ông trong hơn một năm qua đã chìm vào im lặng. 

Bộ CHQS tỉnh Thái Bình, Sở Lao động - Thương binh và Xã hội tỉnh Thái Bình lại có thêm các công văn mới gửi đi, hy vọng các công văn mới sẽ được những người có trách nhiệm ở hai ngành theo dõi đôn đốc, phối hợp xử lý sớm nhất chế độ, chính sách đối với ông Vũ Đắc Roanh.

Nguyễn Công Liêm

(Thành phố Thái Bình)